Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Osmanlı Kurumlar Tarihi
Ders Kodu: TAR347
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Osmanlı Devletinin kurumlarının öğrenilerek bu kurumlarda yapılan değişikliklerin anlaşılmasını sağlamak amacıyla başta Padişah olmak üzere devlet yönetiminde var olan kurumlar ve bu kurumların yetki ve sorumluluklarının öğrenilmesi. Padişah; Yetki ve sorumlulukları, Gelirleri; Merkez Teşkilatı: Divan-ı hümayun, Divan-ı hümayun üyeleri, Divan-ı hümayun kalemleri, Osmanlı bürokrasisi, Osmanlı diplomasisi, Tanzimat’tan sonra merkez teşkilatında değişiklikler; Taşra Teşkilatı: Eyalet ve beylerbeyi, Sancak ve sancakbeyi, Diğer taşra görevlileri, Tımar sistemi, Tanzimat'tan sonra taşra teşkilatında değişiklikler; İlmiye Teşkilatı: Mülazemet sistemi, Eğitim sistemi, Kaza sistemi, Bürokraside ulema, Tanzimat'tan sonra ilmiye teşkilatında değişikliler; Hukuk: Hukukun genel yapısı, Mahkemeler, Fetva ve kaza ilişkisi, Tanzimat'tan sonra hukuk ve mahkemeler. Osmanlılarda hâkimiyet anlayışı, Merkez teşkilâtı ve işleyişi: Vezîr-i âzam, Kubbe Vezirleri, Defterdarlar, Kadıaskerler, Nişancı ve diğer görevliler. Taşra Teşkilatı, Osmanlı Toplumu, hukuki, askeri, ilmi, dini ve sosyal yapılar, donanma teşkilatı.

Özet İçerik

Osmanlı hâkimiyet anlayışı ve dayandığı temeller. Osmanlı devlet teşkilatı, ülke, toplum. Padişahlık kurumu ve padişah oluş sistemi. Saltanat merasimleri. Şehzadelik kurumu. Osmanlıda saray geleneği ve saraylar. Saray’ın enderun kısmı. Kul sistemi. Devşirme sistemi. Divan-ı Hümayun’un fonksiyonu ve görevleri. Divan-ı Hümayun’un üyeleri, büroları ve görevlileri. Osmanlı Maliyesi ve Kurumsal Yapısı. Osmanlı Taşra Teşkilatı. Osmanlı İlmiye Teşkilatı. Vakıflar.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Tanju DEMİR
Öğrenme Çıktıları
1.Devlet olma ve devlet yönetme geleneği ve bu geleneği oluşturan kurumların anlaşılması.
2.Padişah Kimdir? Nasıl Padişah Olunur? Kimler padişah olur? Bu sorulara cevap verilerek yönetim hakkında bilgi sahibi olmak
3.Osmanlı Devlet geleneğinde Etkili olan Divan-ı Hümayun ve bu kurumun üyelerinin yetki ve sorumluluklarının öğrenilmesi
4.Osmanlı Devleti’nin yönetici ve askeri sınıfını oluşturan” Devşirme”ler ve Devşirme Kanununun öğrenilmesi.
5.Osmanlı Devletinin gelirleri ve maliye teşkilatı hakkında bilgi edinilmesi
6.Osmanlı Bürokrasisi ve dış devletlerle olan diplomasisinin öğrenilerek, bu açıdan devletin nasıl güç kazandığının anlaşılması.
7.Tanzimat dönemiyle başlayan süreç içinde devlet yönetiminde ve kurumlarda yapılan yeniliklerin anlaşılabilmesi için Tanzimat’a hazırlık sürecinin değerlendirilmesi
8. Genel olarak bütün Osmanlı Devleti Kurumlarının öğrenilmesi.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C. I.- II.-III-IV, TTK Yayınları, Ank. 2003.
2.İsmail Hakkı Uzunçarşılı; Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, TTK Yay. Ank.1984.
3.İsmail Hakkı Uzunçarşılı; Osmanlı İmparatorluğun Merkez ve Bahriye Teşkilatı, TTK Yay. Ank.1984.
4.İsmail Hakkı Uzunçarşılı; Osmanlı İmparatorluğunda kapıkulu Ocakları, TTK Yay. Ank 1984.
5.Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, C.V.-VIII. TTK Yay. Ank.
6.Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi, 1300–1600, C.I, Eren Yay. İst. 2000.
7.Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi, 1600–1914, C.II, Eren Yay. İst. 2004
8.Halil İbrahim İnal, Osmanlı Tarihi, Nokta Yay. İst. 2010.
9.Musa Çadırcı; Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal Ve Ekonomik Yapısı, TTK Yay. Ank. 1997.
10.İlber Ortaylı, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri, TTK. Yay. Ank.2000
11.Sina Akşin(editör)Türkiye Tarihi 1–2–3–4–5, Osmanlı Devleti 1600–1908, Cem Yay. İst. 1997.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Osmanlı müesseseleri tarihinin temel kaynaklarının tanıtılması
2. Hafta - Teorik
Osmanlı Devleti’nde hükümdarlık ve yönetim anlayışı
3. Hafta - Teorik
Osmanlı padişahlarının görevleri ve yetkileri
4. Hafta - Teorik
Osmanlı Saray Teşkilatı
5. Hafta - Teorik
Osmanlı Merkez Teşkilatı
6. Hafta - Teorik
Osmanlı maliye teşkilatının temel özellikleri
7. Hafta - Teorik
Osmanlı İlmiye Teşkilatı
8. Hafta - Teorik
Osmanlı Eyalet ve Taşra Teşkilatı- Eyaletler
9. Hafta - Teorik
Osmanlı Eyalet ve Taşra Teşkilatı-Sancak ve Kaza
10. Hafta - Teorik
Osmanlı Eğitim Kurumları
11. Hafta - Teorik
Osmanlı Vakıfları
12. Hafta - Teorik
Osmanlı Şehir Yönetimi
13. Hafta - Teorik
Tanzimat'tan sonra Osmanlı Merkez Teşkilatı
14. Hafta - Teorik
Tanzimat'tan sonra Osmanlı Taşra Teşkilatı
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141242
Ödev114115
Ara Sınav1617
Dönem Sonu Sınavı114115
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)79
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
3
OÇ-2
OÇ-3
OÇ-4
OÇ-5
OÇ-6
OÇ-7
OÇ-8
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026