Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Osmanlıca I
Ders Kodu: TAR113
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Osmanlıca I ve II Dersinin öncelikli amacı, öğrencilerin Osmanlı Türkçesinin eski yazı olarak tabir edilen Arap harfli metinleri okuyacak bir bilgi düzeyine ulaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Arap harflerini öğrenerek eski yazılı materyalleri okuma ve anlamaya dönük çalışma ve alıştırmalar, sözlük bilgisi ve Osmanlı Türkçesinin anlam dünyasına vakıf olunacak bilgi düzeyinin yakalanması dersin diğer amaçları arasındadır.

Özet İçerik

Osmanlı Türkçesinin en önemli meselesi olan Arap harflerinin öğrenilmesi, harflerin bütün yazılış biçimleri ve özelliklerinin ortaya konularak okuma işlemini kolaylaştıracak çalışmalar dersin içeriğini oluşturmaktadır. Bunlar yanında, Farsça ve Arapça unsurların Osmanlı Türkçesindeki özellikleri ve bunların okumada oynadığı roller, Osmanlı Dönemi takvim bilgisi, Türkçeden gelen gramer özellikleri ve bunların kullanımları derste öğretilecek diğer özelliklerdir. Bu ders Osmanlıca I ve Osmanlıca II olmak üzere iki dönemde verilir. Bu iki dönem burada ifade edilen içeriği bir bütün olarak öğretilmesini içermektedir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Musa GÜMÜŞ
Öğrenme Çıktıları
1.Osmanlı alfabesini öğrenme.
2.Osmanlı alfabesi’ndeki sesli ve sesiz harflerin bitişme-ayrılma esaslarını kavrayabilme.
3.Osmanlıca’nın içindeki Türkçe dilbilgisi kurallarını öğrenebilme.
4.Osmanlıca’nın içindeki Arapça dilbilgisi kurallarını öğrenebilme.
5.Osmanlıca’nın içindeki Farsça dilbilgisi kurallarını öğrenebilme.
6.Arapça isim ve sıfat tamlamalarını anlayabilme.
7.Farsça isim ve sıfat tamlamalarını anlayabilme.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Faruk Kadri Timurtaş, Osmanlı Türkçesine Giriş I-II, Alfa Yayınları, İstanbul 2020.
2.Hatice Tören-Mustafa Özkan, Osmanlı Türkçesi I-II, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul 2024.
3.Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I-II, Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
4.İpek Dağlıoğlu, Osmanlı Türkçesi Seçme Metinler, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 2023.
5.İsmail Taş, Açıklamalı Osmanlı Türkçesi Metin İncelemeleri (Dil Bilgisi-Çeviri Yazı-Günümüz Türkçesi), Akademik Kitaplar, İstanbul 2024.
6.Muhammet Yelten-Mustafa Uluçay, Osmanlı Türkçesi Arapça-Farsça Unsurlar, Metinler, Arel Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2021.
7.Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 2020.
8.Numan Külekçi, Osmanlı Türkçesi, Sahhaflar Kitap Sarayı, İstanbul 2011.
9.Orhan Sakin, Osmanlı Türkçesi Rehberi Başlangıç ve İleri Seviye, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2022.
10.Selman Çetin, Osmanlı Türkçesine Giriş ve Arşiv Vesikalarından Örnekler, Berikan Yayınevi, Ankara 2023.
11.Şinasi Tekin, Osmanlıca El Kitabı I-II: Osmanlıca Metinlerin Çevriyazısı ve Tıpkıbasımlar, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2022.
12.Tuğrul Özcan-Rıza Karagöz, Etkinlik Temelli Osmanlı Türkçesi Rehberi, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul 2023.
13.Yılmaz Kurt, Osmanlı Türkçesi Dersleri, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2023.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Osmanlı alfabesi ve harfler, karşılık gelen sesler.
2. Hafta - Teorik
Osmanlıca içerisindeki Türkçe kelimelerin imlası.
3. Hafta - Teorik
Türkçe kelimelerde sessiz ve sesli harflerin yazımında uyulacak kurallar.
4. Hafta - Teorik
Hareke ile ilgili işaretler.
5. Hafta - Teorik
Arapça ve Farsça kelimelerin imlası
6. Hafta - Teorik
Kef, Kaf, Tı, Te ve Ayın harfi.
7. Hafta - Teorik
Arapça Kelimeler hakkında genel bilgi. İsm-i Fâ’il ve İsm-i Mef’ûl.
8. Hafta - Teorik
Arapça rakamlar, Vav-ı Ma’dûle, Kısa ve Uzun Elif.
9. Hafta - Teorik
Harf-i Tarif. Arapça İsim Tamlamaları
10. Hafta - Teorik
Arapça İsim Tamlamalarındaki değişiklikler.
11. Hafta - Teorik
Farsça Tamlamalar.
12. Hafta - Teorik
Arapça İsimlerin Çoğul Yapılması.
13. Hafta - Teorik
Düzenli Çoğullar, Tesniye.
14. Hafta - Teorik
Düzensiz Çoğul (Cem-i Mükesser).
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%25
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%35
Kısa Sınav (Quiz)2%15
Ödev1%25
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141242
Ödev102130
Kısa Sınav210122
Ara Sınav112113
Dönem Sonu Sınavı115116
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)123
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
2
3
4
1
1
4
1
1
1
2
1
2
OÇ-2
1
1
4
1
1
4
1
1
1
1
1
1
OÇ-3
1
2
4
1
1
4
1
1
1
1
1
1
OÇ-4
1
1
4
1
1
4
1
1
1
1
1
1
OÇ-5
1
1
4
1
1
4
1
1
1
1
1
1
OÇ-6
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
OÇ-7
1
1
1
1
1
1
5
1
1
1
1
1
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026