Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Osmanlı Türbeleri
Ders Kodu: SAT473
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Osmanlı Dönemi Mimarisi ve Sanatının önemli bir kısmını oluşturan mezar (türbeler ve mezar sistemleri) anıtlarının gelişimi, planı, mimarisi ve süsleme özelliklerinin incelenmesi ve tanıtılması.

Özet İçerik

Osmanlı Dönemi türbe ve mezar yapılarının ortaya çıkışı, Etkilendiği diğer kültürler, Türbe mimarisinin gelişimi (Erken Dönem, Klasik Dönem, Klasik Dönem Sonrası, Batılılaşma Dönemi ve Geç Dönem) örneklemeler yapılarak anlatılacaktır. Plan düzenlemeleri, mimari özellikleri, duvar teknikleri ve üst örtü sistemleri, süsleme programları gibi ana başlıklar altında kronolojik olarak incelenecektir. Türbelerin içerisinde bulunan mezarların sandukaları, baş şahidesi ve ayak şahidesi düzenlemeleri, lahit tipi mezar taşları ve süsleme programları incelenecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Osman ÜLKÜ
Öğrenme Çıktıları
1.Osmanlı Dönemi Türbelerinin plan ve mimarisini tanır.
2.Osmanlı Türbelerinin kendi içerisindeki dönem gelişimleri hakkında bilgi sahibi olur.
3.Osmanlı Mimarisi ve Sanatına dışarıdan gelen yeniliklerin ilk uygulandığı yapı örneklerinden türbeler incelenerek tanıtımı sağlanır.
4.Osmanlı Mimarisi ve Sanatına dışarıdan gelen yeniliklerin ilk uygulandığı yapı örneklerinden türbeler incelenerek tanıtımı sağlanır.
5.Osmanlı türbe mimarisi örneklerindeki yazı, süsleme ve dekorasyonların çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgilenirler.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.ÖNKAL, Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Ankara, 2015.
2.ÖNKAL, Hakkı, Selçuklu-Osmanlı Sultanları Türbeleri, Ankara 1999.
3.ÖNKAL, Hakkı, Osmanlı Hanedan Türbeleri, Ankara 2017.
4.ASLANAPA, Oktay, Türk Sanatı, İstanbul 1973.
5.ASLANAPA, Oktay, “Osmanlı Türbeleri”, Türk Tarihi-II, İstanbul 1977.
6.ASLANAPA, Oktay, Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul 1996.
7.ARIK, Oluş, “Erken Devir Anadolu Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri”, Anatolia, S.11, Ankara 1967, s. 57-100.
8.KILCI, Ali, “Anadolu Türk Mimarisinde Erken Devir (XIV-XVI Yüzyıl) Baldaken Tarzı Türbeler, Ankara 2007.
9.TUNCER, Orhan Cezmi, Anadolu Kümbetleri I-II-III, Ankara 1986-1991-1992.
10.ÜNSAL, Behçet, “İstanbul Türbeleri Üzerinde Stil Araştırmaları”, Vakıflar Dergisi, XVI, Ankara 1982, s. 77-102.
11.TAYLA, Hüsrev, ”Mimar Sinan Türbeleri”, Mimar Sinan Dönemi Türk Mimarlığı ve Sanatı, İstanbul 1986, s. 293-343.
12.DEMİRİZ, Yıldız, Eyüp’de Türbeler, Ankara 1989.
13.DAŞ, Ertan, Erken Dönem Osmanlı Türbeleri, İstanbul 2007.
14.DOĞANAY, Aziz, Osmanlı Tezyinatı, Klasik Devir İstanbul hanedan Türbeleri 1522-1604, İstanbul 2009.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Türbe ve Mezar Mimarisinin Genel Özellikleri
2. Hafta - Teorik
Erken Dönem Osmanlı türbeleri: Orhan Gazi ve Murat Hüdavendigar Dönemi örnekleri
3. Hafta - Teorik
Yıldırım Bayezid Dönemi Türbeleri
4. Hafta - Teorik
Çelebi Sultan Mehmet Dönemi Türbeleri
5. Hafta - Teorik
Sultan II. Murad Dönemi Türbeleri
6. Hafta - Teorik
İznik, Bursa, Edirne ve Diğer Şehir Türbe örneklerinin Değerlendirilmesi
7. Hafta - Teorik
Fatih Sultan Mehmet Dönemi Türbe Örnekleri
8. Hafta - Teorik
Ara Sınav ( Erken ve Klasik Dönem Türbelerinin Değerlendirilmesi)
9. Hafta - Teorik
Klasik Osmanlı Dönemi: Sultan II. Bayezid ve Yavuz Dönemi Türbe Örnekleri
10. Hafta - Teorik
Kanuni Sultan Süleyman, Sultan II. Selim ve Sultan III. Murad Dönemi Türbe Örnekleri
11. Hafta - Teorik
Sultan III. Mehmet, Sultan I. Ahmet, Sultan IV. Murat, Sultan IV. Mehmet Dönemi Türbe Örnekleri
12. Hafta - Teorik
Batılılaşma Dönemi (Lale Devri ve Sonrası): Sultan III. Ahmet, Sultan I. Mahmut, Sultan III. Osman ve Sultan III. Mustafa Dönemi Türbe Örnekleri
13. Hafta - Teorik
Sultan I. Abdülhamit, Sultan III. Selim, Sultan II. Mahmut Dönemi Türbe Örnekleri
14. Hafta - Teorik
Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz, Sultan II. Abdülhamit ve Sultan V. Mehmet Reşat Dönemi Türbe Örnekleri
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%30
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
Arazi Çalışması1%10
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders140228
Arazi Çalışması1369
Bireysel Çalışma100220
Ara Sınav1617
Dönem Sonu Sınavı110111
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)75
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
4
4
5
4
4
4
5
3
3
OÇ-2
4
4
4
4
4
4
5
3
3
OÇ-3
4
5
5
5
3
OÇ-4
4
5
5
5
3
OÇ-5
4
4
4
5
4
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026