Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Doğu Roma'da Din ve Devlet İlişkileri
Ders Kodu: TRH518
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Yüksek Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Dersin amacı, Bizans Devleti’ndeki Hristiyanlığın gelişimini, devletin siyasal sürecine entegrasyonunu ve kurumları arasındaki ilişkileri tarihsel süreç içerisinde analiz etmektir. Öğrencilere, Bizans İmparatorluğu’nda Ortodoks Hristiyanlığın siyasal yapıyla olan etkileşimini, imparatorluk ideolojisiyle kilise arasındaki güç dengelerini, Patriklik kurumunun işlevini ve dinin meşruiyet üretimindeki rolünü değerlendirme becerisi kazandırmak hedeflenmektedir. Ayrıca, dünyevi ve dini otoriteler arasındaki münakaşalar, iş birlikleri ve kristolojik tartışmalar çerçevesinde Bizans'ın din-devlet ilişkilerinin modern tarih yazımındaki yeri tartışılacaktır.

Özet İçerik

Filistin'de doğan Hristiyanlık, ilk etapta Yahudiliğin yeni bir mezhebi olarak görülmüş ve bu açıdan Bizans'ın dikkatini çekmemişti. Ancak Yahudilerin bu yeni dine karşı baskıcı politikası sonucu bölgede meydana gelen olaylar, kısa süre sonra bunun yeni bir din olarak ortaya çıktığını gerçeğini gözler önüne sermişti. Pagan o dönemde pagan bir inanç anlayışına sahip olan Bizans, Hristiyanlığa karşı büyük bir takibat başlatmış ve bu durum İmparator Konstantin dönemine kadar böyle devam etmişti. Konstantin dönemiyle birlikte devlet içinde serbestlik kazanan Hristiyanlık , Büyük Theodosius döneminde devletin resmi dini haline gelmiş ve Bizans İmparatorluğu'nun karakterini oluşturan temel unsurlardan biri haline gelmişti. Ancak Hristiyanlık dini içinde meydana gelen teolojik ve kristolojik münakaşalar, Bizans imparatorluğu içinde büyük bir buhran yaratmış ve buna bağlı olarak ayrı mezhep ve düşünceler ortaya çıkarmıştı. İlk zamanlardaki bütünleştirici özelliğini zaman içinde ayrışmacı bir özelliğe dönüştüren Hristiyanlık zaman zaman Bizans'ın içinde bulunduğu buhranların mimarı olmuş, zaman zaman da imparatorluğun içinde bulunduğu siyasi inkirazı atlatmasında önemli rol oynamıştı. Hristiyanlık Bizans İmparatorluğu'nun askeri gücü sayesinde çok geniş coğrafyalara yayılarak günümüze kadar ulaşan bir popülarite kazanmıştır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Muhittin ÇEKEN
Öğrenme Çıktıları
1.Öğrenciler, erken dönemde Bizans Devleti'nin Hristiyanlığa karşı politikasını öğrenir.
2.Konstantin Dönemi'nde Hristiyanlığın niçin kabul gördüğünü ve Hristiyanlığa verilen imtiyazları öğrenir.
3.Paganizmin mahkum edilişini ve Hristiyanlığın Bizans'ın resmi din olmasını öğrenir.
4.Hristiyanlığın yarattığı kristolojik ve teolojik münakaşaların Bizans'a etkilerini öğrenir.
5.İkonodül ve İkonoklazm Dönemlerinin Bizans Devleti'ne etkilerini öğrenir.
6.Derste aldıkları teorik bilgileri yapacakları araştırmalarda kullanabilecek ve konu hakkında kendi yorumlarını yapacaklardır. theoretical knowledge obtained from course can be used in their research and able to make their own analysis.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Mehmet Çelik, Bizans İmparatorluğu'nda Din-Devlet İlişkileri 1, Akademi Yayınevi, İzmir, 1999.
2.Steven Runciman, Byzantine Civilization, Meridian Books, 1956.
3.Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, (Çev: Fikret Işıltan), TTK, Ankara, 2006.
4.Cecile Morrison, Bizans Dünyası: Doğu Roma İmparatorluğu 330 - 641, (Çev: Aslı Bilge), Ayrıntı Yayınları, 2014.
5.Edward Gibbon, Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi Cilt 5 - Bizans, (Çev: Asım Baltacıgil), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1995.
6.A. A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi. İstanbul 2016. Alfa Yayınları, 2016.
7.Bizans Dünyası, ed. Paul Stephenson, Alfa Yayınları, İstanbul 2023.
8.Zafer Duygu, Hristiyanlık ve İmparatorluk Geç Antikçağ'da Kilise-Devlet İlişkileri ve Kristoloji Paradigmaları, Timaş Yayınları, İstnabul 2023.
9.Zafer Duygu, Nikomedeia ve Hıristiyanlık, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2021.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Hristiyanlığın Doğuşu ve Gelişimi
2. Hafta - Teorik
Büyük Konstantin'den önce Bizans'ın Hristiyanlığa Bakışı
3. Hafta - Teorik
I.-III. yüzyıllarda Bizans İmparatorluğu'nun Hristiyanlıkla Mücadelesi
4. Hafta - Teorik
Büyük Konstantin Dönemi ve Hristiyanlığın Serbestlik Kazanması
5. Hafta - Teorik
Büyük Konstantin Döneminde Hristiyanlara verilen imtiyazlar
6. Hafta - Teorik
Büyük Konstantin Döneminde Hristiyanlara verilen imtiyazlar II.
7. Hafta - Teorik
İmparator Julian'ın Hristiyanlığa karşı sert tutumu ve Paganizmi yeniden canlandırma çabaları
8. Hafta - Teorik
Vize Sınavı
9. Hafta - Teorik
Büyük Theodosius Dönemi ve Hristiyanlara karşı politikaları
10. Hafta - Teorik
Hristiyanlığın Bizans İmparatorluğu'nda Resmi Din haline gelmesi(MS. 379)
11. Hafta - Teorik
Bizans İmparatorluğu'nda Paganizmin Kaldırılması: "Putperestliğin Cenaze Marşı"
12. Hafta - Teorik
Justinianus Dönemi ve Nika İsyanı
13. Hafta - Teorik
Bizans İmparatorluğu'nda İkonoklazm Hareketi
14. Hafta - Teorik
İmparatoriçe İrene Dönemi ve İkonodül faaliyetleri
15. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final Sınavı
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders143270
Ödev114216
Bireysel Çalışma114216
Ara Sınav18210
Dönem Sonu Sınavı114216
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)128
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
OÇ-1
2
2
1
4
5
OÇ-2
2
1
2
5
OÇ-3
1
1
1
3
5
OÇ-4
3
2
1
3
5
OÇ-5
1
1
1
2
4
OÇ-6
2
2
1
2
4
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026