Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Ortaçağ’da İslam ve Avrupa
Ders Kodu: TRH521
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Yüksek Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Bu dersin amacı, 7.yüzyıldan 13.yüzyıla kadar Hristiyan Avrupa ile İslam dünyasının siyasî, askerî ve kültürel etkileşimini karşılaştırmalı olarak genel bir perspektiften ele almaktır. Ders, Haçlı Seferleri'nden daha önce geniş bir coğrafyada kurulan siyasî, ticarî, dinî, askerî, ve düşünsel etkileşimlerin yelpazesine odaklanır. Bu dersle birlikte, öğrencilere dinî yapıların toplumlar üzerindeki etkilerini, dinler arası ilişkileri ve tarihsel süreçteki dönüşümleri analiz etme becerisi kazandırılması hedeflenir.

Özet İçerik

Bu derste, Haçlı Seferlerine giden süreçte, İslam ve Hristiyanlığın kendilerine has teolojik yapıları, dinî kurumsallık anlayışları, din-devlet ilişkileri, Bizans-İslam ilişkileri, mezhepsel ayrışmalar ve kültürel etkileşimler tarihsel bağlamda ele alınacaktır. Mukayese metoduyla, Orta Çağ'da dinin siyasî, ve sosyal işlevi değerlendirilecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Muhittin ÇEKEN
Öğrenme Çıktıları
1.Öğrenci ,Orta Çağ'da İslam ve Hristiyanlık dinlerinin tarihsel gelişimini analiz eder.
2.Hristiyanlık ve İslam dinlerinin sosyal, siyasal ve kültürel etkilerini karşılaştırmalı olarak değerlendirir.
3.Haçlı Seferleri’ne giden süreçte Avrupa’nın dini, siyasi, ekonomik ve sosyal yapısını öğrenirler.
4.Haçlı Seferleri’nin başlaması ve İslam dünyasının buna karşı reaksiyonunu öğrenirler.
5.Haçlı Seferleri, Endülüs ve Bizans gibi örnek olayları çok boyutlu analiz eder.
6.Eleştirel ve analitik tarih yazımı becerisi kazanır.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.W. Montgomery Watt, İslam'ın Ortaçağ Avrupası Üzerine Etkisi, çev. Ümit Hüsrev Yolsal, Bilgesu Yayıncılık, İstanbul 2013.
2.Henri Pirenne, Hz. Muhammed ve Charlemagne, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Yayınları, İstanbul 2006.
3.Bernard Lewis, Müslümanların Avrupa'yı Keşfi, çev. İhsan Durdu, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2000.
4.Franco Cardini, Avrupa ve İslam, çev. Gürol Koca, Literatür Yayıncılık, İstanbul 2004.
5.Fidenzio de Padova, Liber Recuperationis Terre Sancte: Bir Fransisken Rahibin Kutsal Toprakları Kurtarma Projesi, çev. Murat Çaylı, Selenge Yayınları, İstanbul 2025.
6.Carole Hillenbrand, Müslümanların Gözünden Haçlı Seferleri, çev. Nurettin Elhüseyni, Alfa Yayınları, İstanbul 2012.
7.Norman Daniel, Islam and the West: The Making of an Image, Edinburgh University Press, 1980.
8.Tarihte Doğu-Batı Çatışması, ed. Ertan Eğribel-Ufuk Özcan, Doğu Kitabevi, İstanbul 2017.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Dersin sınırları, kaynakları ve metodu
2. Hafta - Teorik
Orta Çağ’da dinî düşüncenin gelişimi ve özellikleri
3. Hafta - Teorik
Hristiyanlığın gelişimi ve Bizans Devleti'nde kurumsallaşması
4. Hafta - Teorik
İslamiyet'in doğuşu ve ilk dönemki siyasî-dinî gelişmeler
5. Hafta - Teorik
İki dinin kurumsallaşması çerçevesinde Hilafet ve Papalık kurumlarının karşılaştırılması
6. Hafta - Teorik
İki dinde siyasî bölünmeler ve mezheplerin ortaya çıkışı
7. Hafta - Teorik
Endülüs Emevi Devleti’nin kuruluşu
8. Hafta - Ara Sınav (Vize)
Bizans-İslam münasebetleri
9. Hafta - Teorik
İslam ve Hristiyanlıkta kutsal mekân tasavvuru
10. Hafta - Teorik
Din-devlet ilişkilerinde benzerlikler ve farklar
11. Hafta - Teorik
Avrupa-Bizans ilişkileri ve Bizans’ın yardım çağrısı
12. Hafta - Teorik
Haçlı Seferleri öncesi Avrupa'da dinî, siyasî, ve sosyo-ekonomik durum
13. Hafta - Teorik
Haçlı Seferi ve Türk-İslam Dünyası açısından sonuçları
14. Hafta - Teorik
Genel değerlendirme ve tartışma
15. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders142142
Ödev128129
Bireysel Çalışma128129
Ara Sınav1819
Dönem Sonu Sınavı114115
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)124
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
OÇ-1
3
4
4
5
5
OÇ-2
3
4
4
5
4
5
OÇ-3
2
3
1
5
1
5
OÇ-4
4
4
4
5
3
5
OÇ-5
4
3
2
5
1
5
OÇ-6
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026