Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Osmanlı Demografi Tarihi ve Çalışmaları
Ders Kodu: TRH631
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Doktora
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Osmanlı İmparatorluğu’nun klasik dönemden XIX. yüzyıla nüfus ve demografik yapısı hakkında bilgi edinilerek özellikle II. Mahmud Dönemi’yle başlayan ve yüzyılın sonuna kadar devam eden nüfus sayımları hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır.

Özet İçerik

Klasik dönemden modern döneme kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda nüfus ve özellikleri ayrıntısıyla anlatılır. Demografi çalışmalarının kaynakları ayrıntısıyla tanıtılır. Osmanlı nüfusu üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilir. Nüfus defterleri örnekler üzerinden anlatılır. Nüfus sayımları anlatılarak Osmanlı İmparatorluğu’nun demografik ve etnik yapısının Osmanlı iktisadi ve sosyal yapısı üzerine etkileri tartışılır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Aysun SARIBEY HAYKIRAN
Öğrenme Çıktıları
1.Osmanlı İmparatorluğu’nun demografik yapısının özelliklerini kavrar.
2.Osmanlı İmparatorluğu’nun klasik dönemden XIX. yüzyıla demografik yapısındaki değişimleri algılar.
3.Osmanlı demografik tarihinin kaynaklarını tanır.
4.Osmanlı demografik tarihinin kaynaklarıyla yeni araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak yeni çalışmalar yapabilir.
5.XIX. yüzyılda yapılan nüfus sayımları, amaçları hakkında bilgi sahibi olur.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.H., Arslan, 16. yy Osmanlı Toplumunda Yönetim, Nüfus, İskân, Göç ve Sürgün, İstanbul: Kaktüs Yayınlar, 2001
2.E. Z. Karal, Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı 1831. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, 1997.
3.S. Bingöl, 1829 İstanbul Nüfus Sayımı ve Tophane Kasabası, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Eskişehir 2004.
4.M. Çadırcı Tanzimat Dönemine Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı (3. Baskı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2013.
5.M. Çadırcı, A. Latif Armağan, 1830 Sayımında Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Ankara 2000.
6.K. Karpat, Osmanlı Nüfusu 1830-1914. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
7.M. S. Kütükoğlu, Menteşe Sancağı 1830 (Nüfus ve Toplum Yapısı), TTK Basımevi, Ankara, 2010.
8.Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik. Ed. H. İnalcık-Ş. Pamuk. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, 2000.
9.F. Emecen, A. Yüksel. Giresun Kazası Nüfus Defteri (1251/1835), Serander Yayınları, Trabzon, 2015.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Giriş: Konu ve kaynaklar
2. Hafta - Teorik
Tapu-Tahrir Defterleri
3. Hafta - Teorik
Nüfus Defterleri ve analizi
4. Hafta - Teorik
Demografi üzerine yapılan çalışmalar
5. Hafta - Teorik
Klasik dönem Osmanlı nüfusu
6. Hafta - Teorik
XVII. ve XVIII. yüzyıl Osmanlı nüfusu
7. Hafta - Teorik
XVII. ve XVIII. yüzyıl Osmanlı nüfusu
8. Hafta - Teorik
III. Selim ve II. Mahmud Dönemi’nde Osmanlı nüfusu
9. Hafta - Teorik
1831 tarihli Osmanlı nüfus sayımı
10. Hafta - Teorik
1844-45 tarihli Osmanlı nüfus sayımı
11. Hafta - Teorik
Ceride Nezareti’nin kuruluşu
12. Hafta - Teorik
Modern anlamda ilk nüfus sayımı (1881-1882)
13. Hafta - Teorik
1904-1905 tarihli nüfus sayımı
14. Hafta - Teorik
Göçler ve Osmanlı İmparatorluğu’nun nüfusu
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders1409126
Ara Sınav1011
Dönem Sonu Sınavı1011
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)128
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
OÇ-1
1
OÇ-2
1
OÇ-3
3
OÇ-4
2
OÇ-5
5
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026