Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Anadolu’da Kentleşme Süreci I
Ders Kodu: ARKE661
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Doktora
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

İlk Tunç Çağı’ndan itibaren kent planları ve kentleşme sürecini irdelemek, önemli merkezleri kentleşme ve kent planlaması yönünden sorgulamaktır. Dersin hedefi; kentleşme süreci ve kent planlamaları hakkında bilgi sahibi olarak, bilgi ve deneyimlerini yazılı olarak ifade edebilmektir.

Özet İçerik

İTÇ dan itibaren Anadolu’da kentleşmenin başladığı artık kabul görmektedir. Son yıllarda yapılar kazılar ve yeni bulgular bu konuda önemli sonuçlar alınmasını sağlamıştır. M.Ö. 2. bin kentleşme süreci ve Arkaik Dönem kentleri bu gelişmenin devamını oluşturur. Klasik ve Hellenistik Devir kentleşmesi ise doruk noktasıdır. Bu ders baştan itibaren bunların dönem gelişmelerinin ele alınacağı ve bölgeler arası farkların da gözetileceği bir ders olacaktır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Sedat AKKURNAZ
Öğrenme Çıktıları
1.Anadolu ve Antik Coğrafyada kentleşmenin ortaya çıkışını tartışmak.
2.Kentleşmenin insanlık tarihi ve arkeoloji için önemini tartışma
3.İlk Tunç Çağında kentleşmenin ortaya çıkışının nedenlerini yerleşimler üzerinden inceleme
4.Orta ve Geç Tunç Çağlarında kentlerinin önemi ve gelişimini örneklerle kavmak.
5.Geç Tunç Çağından Erken Demir Çağına geçişin kentleşme üzerine etkisini irdeleme
6.Tarihler boyunca kentleşmenin gelişimi ve değişimini tartışmak.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Sevin,V., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2001.
2.Been,G.,Eski Çağda Menderes’in Ötesi, Arion Yayınları, İstanbul 2000.
3.Been, G., Eski Çağda Ege Bölgesi, Arion Yayınları, İstanbul 2001.
4.Tomlinson, R. A., Yunan Mimarlığı, Homer Kitabevi Yayınları, İstanbul 2003.
5.Steele, J., Hellenistic Architecture in Asia Minor, Academy Editions, 1992.
6.Winter, F. E., Studies in Hellenistic Architecture, University of Toronto Press, 2006.
7.Vitruvius, De Architectura (The Ten Books of Architecture)
8.Dinsmoor, W. B., The Architecture of Ancient Greece, London 1950.
9.Axel Boethius, Etruscan and Early Roman Architecture, 1978.
10.Alexander G.Mc. Kay, Römische Häuser, Villen und Palaste, 1980.
11.Dania de Bernardi Ferrero, Batı Anadolu'nun Eski Çağ Tiyatroları, 1990.
12.Hanns Gabelmann, Römische Grabbauten der Frühen Kaiserzeit, Stutgard 1979.
13.Wycherley, R. E., Antik Çağda Kentler Nasıl Kuruldu, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 1986.
14. Naumann, R.,Eski Anadolu Mimarlığı, Ankara, 1975.
15. Frangipane, M., Yakındoğu’da Devletin Doğuşu, İstanbul, 2002.
16.Akarca, A., Şehir ve Savunması, Ankara, 1972.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Kentleşmenin ortaya çıkışı ve önemi
2. Hafta - Teorik
Neolitik yerleşimler ve kentleşme
3. Hafta - Teorik
Mezopotamya’da yer alan ve dünyada “kent” olarak tanımlanan Ur, Uruk, Nippur gibi büyük kentler
4. Hafta - Teorik
Doğu Anadolu’da ilk kent örnekleri sayılan Titriş ve Kazane yerleşmeleri. Bu arada Malatya Arslantepe ve diğer Doğu Anadolu yerleşmelerinin kent olup olamadıkları konusu işlenmektedir.
5. Hafta - Teorik
Batı Anadolu’da İlk Tunç Çağı II dönemindeki kentleşme süreci ve gerçek anlamda kentlerin ortaya çıkışı ve bunların genel özellikleri. Küllüoba, Demirci, Troia İTÇ I ve II Dönemi kentleri mümkün olduğunca detaylı bir şekilde incelenmektedir.
6. Hafta - Teorik
Troia üzerinde durulmakta ve buradaki kentleşme süreci 2. binyıla kadar getirilmekte ve kentin gelişimi ve büyümesi.
7. Hafta - Teorik
M.Ö. 2. binyıl kentlerine geçilmektedir. Özellikle Orta Anadolu’da Asur Ticaret Kolonileri’nin başkenti sayılan Kültepe Karumu kentleşme açısından ele alınmaktadır.
8. Hafta - Ara Sınav (Vize)
Ara Sınav
9. Hafta - Teorik
Hititlerin Başkenti Hattuşa başta olmak üzere Sarissa-Kuşaklı, Ortaköy-Şapinuva ve Alacahöyük gibi önemli merkezler kentleşme ve kent planlaması yönünden incelenmektedir.
10. Hafta - Teorik
Ortaköy-Şapinuva ve Alacahöyük
11. Hafta - Teorik
M.Ö. 1. binyıl kentleşmesine geçilmektedir. Öncelikle Geç Hitit, Urartu kentleri veya kaleleri ile Phryglerin başkenti Gordion ve Lydia Krallığı’nın başkenti Sardeis üzerinde durulmakta bunların kent özellikleri ayrı ayrı irdelenmektedir.
12. Hafta - Teorik
Arkaik ve Klasik Dönem kentleşmesine geçilmekte ve bunların topografik olarak ayrımları yapılmaktadır
13. Hafta - Teorik
Sur duvarları üzerinde durulmakta ve sonrasında tapınaklar, Bouleterion gibi kamu yapıları yanında konutlar incelenmektedir.
14. Hafta - Teorik
Sur duvarları üzerinde durulmakta ve sonrasında Akropol, Agora gibi kamu yapıları yanında konutlar incelenmektedir.
15. Hafta - Teorik
Sur duvarları üzerinde durulmakta ve sonrasında Prytaneion, Tiyatro gibi kamu yapıları yanında konutlar incelenmektedir.
16. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final Sınavı
17. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final Sınavı
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141356
Okuma130226
Bireysel Çalışma130226
Ara Sınav1617
Dönem Sonu Sınavı19110
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)125
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
PÇ-13
OÇ-1
4
4
4
4
4
4
4
3
4
5
5
4
5
OÇ-2
5
4
5
5
3
3
3
4
4
4
4
4
4
OÇ-3
4
4
4
4
4
5
4
4
4
4
4
4
4
OÇ-4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
3
4
4
3
OÇ-5
4
4
4
5
5
4
3
5
4
4
5
4
4
OÇ-6
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026