Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Coğrafi Bilgi Sistemleri
Ders Kodu: PM311
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 2
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Bu ders, temel harita bilgilerini, konumsal ve konumsal olmayan bilgi sistemlerini, CBS’nin kullanım alanlarını, temel bileşenleri anlamayı, peyzaj planlama çalışmalarında CBS yazılımı olan ESRI ArcMap kullanılarak GIS verilerinin analiz, değerlendirme ve yorumlama çalışmalarının kavranmasını amaçlamaktadır.

Özet İçerik

Bu derste, coğrafi bilgi sisteminin tanımı ve tarihçesi, bileşenleri, kullanım alanları, fonksiyonları, ESRI ArcMap yazılımının planlama çalışmalarında kullanım olanakları işlenmektedir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Barış KARA
Öğrenme Çıktıları
1.Coğrafi bilgi sistemleri ve peyzaj mimarlığı ilişkisini kurabilme
2.Coğrafi bilgi sistemine yönelik tanımları/kavramları ve bileşenleri öğrenebilme
3.Peyzaj mimarlığı çalışmalarında coğrafi bilgi sisteminin önemini ve kullanımını kavrayabilme
4.Harita projeksiyonları ve veri yapılarını anlayabilme
5.Temel coğrafi bilgi sistemi veri kavramı ile ESRI ArcMap yazılımı ile analiz, değerlendirme ve yorumlama kavramını anlayabilme
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Batuk, F. Coğrafi Bilgi Sistemleri Ders Notu, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2009.
2.Longley,P. A., Goodchild, M. F., Maguire, D. J., Rhind, D. W., 2010. Geographic Information Systems and Science. John Wiley and Sons, 2010, 0470721448, 9780470721445
3.Tomlinson, R., 2007. Thinking about GIS: Geographic Information System Planning for Managers. Third Edition, ESRI Press, ISBN 9781589481589.
4.Yomralıoğlu, T., 2000. Coğrafi Bilgi Sistemleri, Akademi Kitapevi.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik & Uygulama
Harita ve Mekansal Bilgi, Veri, Bilgi ve Haberleşme, Sistem, Bilgi Sistemi, Mekansal Bilgi Sistemleri, Sayısal Haritalar, Arazi Bilgi Sistemleri, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Yerküre ve Coğrafya Kavramı, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Tarihsel Gelişimi
2. Hafta - Teorik
Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri ve Objenin Tanımlanması, Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Boyut Kavramı, Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri Tipleri, Geometrik Veriler, Vektör Veriler, Raster Veriler, Tematik (Konusal) Veriler (Öznitelik Verileri), Topoloji
2. Hafta - Uygulama
Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri ve Objenin Tanımlanması, Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Boyut Kavramı, Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri Tipleri, Geometrik Veriler, Vektör Veriler, Raster Veriler, Tematik (Konusal) Veriler (Öznitelik Verileri), Topoloji
3. Hafta - Teorik
Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Bileşenleri, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Donanım Bileşenleri, Veri Toplama ve Giriş Donanımı, Kullanıcı Yüzeyi (İletişim) Yazılımları, Bilgi Sunuş Elemanları (Çıktı Araçları), Coğrafi Bilgi Sistemleri Yazılım Bileşenleri, Veri Giriş ve Doğrulama Yazılımları, Coğrafi Veriler, Kartoğrafik Amaçlı Sayısal Coğrafi Verilerin Toplanması, Fotogrametrik Ölçmeler, Yersel Ölçmeler
3. Hafta - Uygulama
Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Bileşenleri, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Donanım Bileşenleri, Veri Toplama ve Giriş Donanımı, Kullanıcı Yüzeyi (İletişim) Yazılımları, Bilgi Sunuş Elemanları (Çıktı Araçları), Coğrafi Bilgi Sistemleri Yazılım Bileşenleri, Veri Giriş ve Doğrulama Yazılımları, Coğrafi Veriler, Kartoğrafik Amaçlı Sayısal Coğrafi Verilerin Toplanması, Fotogrametrik Ölçmeler, Yersel Ölçmeler
4. Hafta - Teorik
Sayısallaştırma İle Coğrafi Verilerin Elde Edilmesi, Kullanıcılar, Vektör-Raster ve Raster-Vektör Dönüşümü, Otomatik Sayısallaştırma (Tarama), Veri Tabanı Yönetim Sistemleri, İlişkisel Veri Bankası Modeli, Hiyerarşik Veri Bankası Modeli, Ağ Veri Modeli, CBS yazılımlarının tanıtımı
4. Hafta - Uygulama
Sayısallaştırma İle Coğrafi Verilerin Elde Edilmesi, Kullanıcılar, Vektör-Raster ve Raster-Vektör Dönüşümü, Otomatik Sayısallaştırma (Tarama), Veri Tabanı Yönetim Sistemleri, İlişkisel Veri Bankası Modeli, Hiyerarşik Veri Bankası Modeli, Ağ Veri Modeli, CBS yazılımlarının tanıtımı
5. Hafta - Teorik
ArcGIS Teknolojisine Genel Bakış: ArcGIS 8.x Ölçeklendirilebilir Sistem, Gis Veri Yönetimi, Geodatabase Modeli, ArcGIS Desktop Nedir ?, ArcView, ArcEditor ve ArcInfo Nedir ?, ArcGIS Desktop Yönetimi, ArcGIS Desktop İçin İsteğe Bağlı Modüller, ArcSDE Nedir ?, ArcIMS Nedir ?, ArcIMS Geography Network Erişimi
5. Hafta - Uygulama
ArcGIS Teknolojisine Genel Bakış: ArcGIS 8.x Ölçeklendirilebilir Sistem, Gis Veri Yönetimi, Geodatabase Modeli, ArcGIS Desktop Nedir ?, ArcView, ArcEditor ve ArcInfo Nedir ?, ArcGIS Desktop Yönetimi, ArcGIS Desktop İçin İsteğe Bağlı Modüller, ArcSDE Nedir ?, ArcIMS Nedir ?, ArcIMS Geography Network Erişimi
6. Hafta - Teorik
ArcMap Uygulamaları: ArcMap’e Giriş, ArcMap Arayüzü, Arcmap’de Harita Dökümanının (ArcMap Documment*.Mxd) Açılması, Arcmap’de Semboloji Değistirme Ve Farklı Ölçeklerde Görüntüleme, Arcmap ile Farklı Pencerelerde Veriyi İnceleme, Arcmap’de Find, Identify, Hyperlink, Bookmarks ve Diğer Tools Özellikleri
6. Hafta - Uygulama
ArcMap Uygulamaları: ArcMap’e Giriş, ArcMap Arayüzü, Arcmap’de Harita Dökümanının (ArcMap Documment*.Mxd) Açılması, Arcmap’de Semboloji Değistirme Ve Farklı Ölçeklerde Görüntüleme, Arcmap ile Farklı Pencerelerde Veriyi İnceleme, Arcmap’de Find, Identify, Hyperlink, Bookmarks ve Diğer Tools Özellikleri
7. Hafta - Teorik
Veri Görüntüleme Fonksiyonları: ArcMap’de Raster Verilerin Görüntülenmesi, Raster Veri Tipleri (Image ve Grid), Yükseklik Verisini (Grid) Görüntüleme Ve Transparent Özelligi, ArcMap’de Layer Properties ve Data Frame Fonksiyonları: Vektör Veri Tipleri (Shape File, Coverages, Feature Class ve CAD), Veri Görüntüleme Özellikleri, Layer Properties, General, Display, Symbology ve Fields Fonksiyonları
7. Hafta - Uygulama
Veri Görüntüleme Fonksiyonları: ArcMap’de Raster Verilerin Görüntülenmesi, Raster Veri Tipleri (Image ve Grid), Yükseklik Verisini (Grid) Görüntüleme Ve Transparent Özelligi, ArcMap’de Layer Properties ve Data Frame Fonksiyonları: Vektör Veri Tipleri (Shape File, Coverages, Feature Class ve CAD), Veri Görüntüleme Özellikleri, Layer Properties, General, Display, Symbology ve Fields Fonksiyonları
8. Hafta - Teorik
Coğrafi Verilerin Sorgulanması ve Raporlanması: Select By Attribute, Select By Location, Select By Graphics; Raporlamalar, Grafikler, ArcMap’de Veri Düzeltme: Feature Editing, Table Editing
8. Hafta - Uygulama
Coğrafi Verilerin Sorgulanması ve Raporlanması: Select By Attribute, Select By Location, Select By Graphics; Raporlamalar, Grafikler, ArcMap’de Veri Düzeltme: Feature Editing, Table Editing
9. Hafta - Teorik
Coğrafi Analizler: Geoprocessing Wizard, Dissolve, Clip, Buffer, Union, Merge ve Transform
9. Hafta - Uygulama
Coğrafi Analizler: Geoprocessing Wizard, Dissolve, Clip, Buffer, Union, Merge ve Transform
10. Hafta - Teorik
ArcCatalog Uygulamaları: ArcCatalog’a Giris, ArcCatalog Arayüzü, Contents View’da Çalışma, Coverages, Shape File, ve Feature Class Tanımlama, Feature Data Set Tanımlama, Export&Import Fonksiyonları, ArcMap’de Raster Verinin Rectify Edilmesi, ArcCatalog’da Raster Veriye Projeksiyonlar Tanımlama
10. Hafta - Uygulama
ArcCatalog Uygulamaları: ArcCatalog’a Giris, ArcCatalog Arayüzü, Contents View’da Çalışma, Coverages, Shape File, ve Feature Class Tanımlama, Feature Data Set Tanımlama, Export&Import Fonksiyonları, ArcMap’de Raster Verinin Rectify Edilmesi, ArcCatalog’da Raster Veriye Projeksiyonlar Tanımlama
11. Hafta - Teorik
Veri Dönüşüm Fonksıyonları: CAD Formatlarının, Shape ve Feature Class Formatlarına Dönüşüm İşlemleri, Noktasal Ölçüm Değerlerinin Görüntülenmesi: Add XY Data Fonksiyonu, Excel Tools
11. Hafta - Uygulama
Veri Dönüşüm Fonksıyonları: CAD Formatlarının, Shape ve Feature Class Formatlarına Dönüşüm İşlemleri, Noktasal Ölçüm Değerlerinin Görüntülenmesi: Add XY Data Fonksiyonu, Excel Tools
12. Hafta - Teorik
GeoDatabase’de Topoloji Kuralları: Topology, ArcCatalog Ortamında Topoloji kurallarının tanımlanması, ArcMap’de Topoloji Fonksiyonlarının kullanımı, Topology Edit Tool, Line Özellik Tipinde Bir Katmanın, Polygon Özellik Tipine Dönüştürülmesi
12. Hafta - Uygulama
GeoDatabase’de Topoloji Kuralları: Topology, ArcCatalog Ortamında Topoloji kurallarının tanımlanması, ArcMap’de Topoloji Fonksiyonlarının kullanımı, Topology Edit Tool, Line Özellik Tipinde Bir Katmanın, Polygon Özellik Tipine Dönüştürülmesi
13. Hafta - Teorik
GeoDatabase Fonksiyonları: Subtypes, Domain, RelationShips, Versioning ve ArcToolBox Uygulamaları: ArcToolBox’a Giriş, ArcToolBox Arayüzü, ArcToolBox’da Mekansal Analizler: Buffer Analizi, Clip Analizi, Overlay, Conversion Tools, Generate To Coverage
13. Hafta - Uygulama
GeoDatabase Fonksiyonları: Subtypes, Domain, RelationShips, Versioning ve ArcToolBox Uygulamaları: ArcToolBox’a Giriş, ArcToolBox Arayüzü, ArcToolBox’da Mekansal Analizler: Buffer Analizi, Clip Analizi, Overlay, Conversion Tools, Generate To Coverage
14. Hafta - Teorik
GeoDatabase Fonksiyonları: Subtypes, Domain, RelationShips, Versioning ve ArcToolBox Uygulamaları: ArcToolBox’a Giriş, ArcToolBox Arayüzü, ArcToolBox’da Mekansal Analizler: Buffer Analizi, Clip Analizi, Overlay, Conversion Tools, Generate To Coverage
14. Hafta - Uygulama
GeoDatabase Fonksiyonları: Subtypes, Domain, RelationShips, Versioning ve ArcToolBox Uygulamaları: ArcToolBox’a Giriş, ArcToolBox Arayüzü, ArcToolBox’da Mekansal Analizler: Buffer Analizi, Clip Analizi, Overlay, Conversion Tools, Generate To Coverage
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders142256
Uygulamalı Ders142256
Bireysel Çalışma2114
Ara Sınav1314
Dönem Sonu Sınavı1415
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)125
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
PÇ-13
PÇ-14
OÇ-1
3
3
2
OÇ-2
2
OÇ-3
3
3
OÇ-4
3
3
OÇ-5
3
5
5
5
5
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026