Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Yöneylem Araştırması
Ders Kodu: YBS301
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 1
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 6
Amaç

Bu ders birçok farklı matematiksel model örneği sunarak yöneylem araştırmasının uygulama alanları konusunda bilgi vermektedir. Ayrıca gerçek hayat problemleri de dahil olmak üzere oluşturulan her bir matematiksel modelin CPLEX optimizasyon programında kodlanması, çözülmesi ve analiz edilmesi aşamalarını içermektedir.

Özet İçerik

Yöneylem araştırması, gerçek hayat problemlerinin matematiksel modellerle ifade edilmesini ve sayısal yöntemlerle en iyi çözümün bulunmasını içerir. Diğer bir deyişle yöneylem araştırmasında problem tanımlanır, modellenir ve bir çözücü aracılığıyla çözülerek sonuçlar analiz edilir. Yöneylem araştırması bünyesinde problemin tanımlanması ve modellenmesi kullanıcıya ait iken çözüm ve analiz aşaması, geliştirilen yazılımlar sayesinde büyük boyutlu problemlerde bile rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu sebeple aslında zorlanılan temel iki nokta, tanımlanan problemler için doğru matematiksel modelin kurulması ve kurulan modelin kullanılacak yazılıma aktarılarak çözdürülmesidir. Çünkü bir gerçek hayat problemi, doğru modellenmediği sürece anlamlı sonuçlara ulaşmak mümkün değildir. Bu ders, temelde bu iki eksiği giderebilmek için tanımlanmıştır. Modelleme belli kuralları olan bir kavram olmayıp farklı örneklerle elde edilecek tecrübelerle edinilebilecek bir beceridir. O yüzden bu derste, çok sayıda farklı problem örneği ve karşılık gelen matematiksel modellere yer verilecektir. Ayrıca gerçek hayatta karşılaşılan problem hakkında bilgi verilerek bu problemlerin çözümü için deterministik modeller geliştirilecektir. Her model günümüzde yaygın olarak kullanılan hem ticari hem de açık kaynak kodlu çözücüler arasında daha iyi performans gösteren ve kullanıcı ara yüzü çok daha anlaşılabilir olan CPLEX optimizasyon programı ile kodlanacak ve elde edilen optimum çözümler analiz edilecektir. Böylece öğrencilerin hem matematiksel model kurma hem de CPLEX kullanma becerilerini geliştirebilmeleri hedeflenmektedir. Ayrıca ders kapsamında çok sayıda farklı matematiksel model kurulması ile öğrencilerin kendilerinin de modelleme problemi geliştirmeleri, modelleme uygulamaları tasarlamaları sağlanabilecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Pınar Zarif TAN
Öğrenme Çıktıları
1.Gerçek hayatta karşılaşabilecekleri problemleri bir optimizasyon problemi şeklinde tanımlayabilir.
2.Üretim ve hizmet sektöründe yer alan birçok gerçek hayat probleminin matematiksel model şeklinde ifade edebilir.
3.Optimizasyon kavramının uygulama alanlarını tanır.
4.Optimizasyon yazılımlarını tanır ve matematiksel modelleri kodlayabilir.
5.Geliştirdiği matematiksel modelleri bir çözücüde kodlar, çözer ve sonuçları analiz eder.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Winston, Wayne L., 2003, ISBN: 9780534380588, 4. Baskı.
2.Tapkan, Pınar Zarif, 2022, ISBN: 9786254338755, 2. Baskı
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Ulaştırma problemi
2. Hafta - Teorik
Ulaştırma problemi
3. Hafta - Teorik
Personel atama problemi
4. Hafta - Teorik
Personel atama problemi
5. Hafta - Teorik
Yer seçimi problemi
6. Hafta - Teorik
Yer seçimi problemi
7. Hafta - Teorik
Çizelgeleme problemi
8. Hafta - Teorik
Çizelgeleme problemi
9. Hafta - Teorik
Üretim planlama problemi
10. Hafta - Teorik
Üretim planlama problemi
11. Hafta - Teorik
Yatırım planlama problemi
12. Hafta - Teorik
Yatırım planlama problemi
13. Hafta - Teorik
Ağ tasarımı problemleri
14. Hafta - Teorik
Ağ tasarımı problemleri
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders132365
Ödev132026
Bireysel Çalışma132026
Kısa Sınav24110
Ara Sınav19110
Dönem Sonu Sınavı112113
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)150
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
PÇ-13
PÇ-14
PÇ-15
OÇ-1
3
3
3
3
2
4
3
4
4
1
2
1
4
3
2
OÇ-2
3
3
3
3
2
4
3
3
4
1
2
1
4
3
2
OÇ-3
3
3
3
3
2
4
3
4
4
1
2
1
4
3
2
OÇ-4
2
4
3
3
2
3
3
3
4
1
3
1
4
3
2
OÇ-5
2
4
3
3
2
3
4
3
4
1
2
1
4
3
2
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026