Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Modern Fiziğin Kavramları
Ders Kodu: EE203
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: İngilizce
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Evren hakkında anlayışımızı ve dolayısıyla da mühendislik uygulamalarını kökünden değiştiren yepyeni uzay ve zaman kavramları ve bu bağlamda fizik yasalarının gerçek işleyişi öğrenilecektir. Öğrenci, hislerimizin aksini söyleyen ve içinde sürprizler dolu Modern Fizik dünyasını keşfetmeye başlayacak ve akabinde de Elektrik-Elektronik mühendisliği başta olmak üzere, fen ve mühendislik temel disiplinlerin dayandığı fiziğin gerçek doğasını anlayabilme konusunda bir temel oluşturulacaktır. Daha önce bu programda 1700’lü yılların başlarına dayanan Newton’un klasik fizik yasaları öğrenilmiştir. Ancak, 1900lü yılların başında A. Einstein, M. Plank, W. Heisenberg gibi bilim insanları, siyah cisim ışıması, elektromanyetik spektrum, nükleer radyasyon, gibi bazı fiziksel olayları açıklamada klasik fiziğin yetersiz kalması üzerine, açıklanamayan bu olayları açıklayabilen yepyeni teoremler ortaya atmışlardır. Bu teoremler 20. Yüzyılda gelişerek günümüz modern fizik yasalarını oluşturmuş ve günlük hayatta da sıkça kullandığımız sensor, yarıiletken teknolojileri, bilgi depolama teknolojileri, yarıiletken teknolojileri, enerji teknolojileri, uydu, optik ve diğer haberleşme teknolojileri, gibi günümüz modern mühendislik uygulamalarının da temelini oluşturmuştur. Örneğin, günümüz modern binalarına girerken geldiğimizi algılayıp kapının açılmasını sağlayan LDR sensor teknolojileri, özellikle M. Planck’ın ilk kez ortaya attığı modern fizik yasalarına göre çalışmaktadır (fotoelektrik olay). Bu dersi alan öğrenci, klasik fizik yasalarından tamamen farklı işleyen ve gündelik duyularımızla anlayamayacağımız özellikle mikro ve makro dünyada gerçekleşen gerçek fizik yasalarını yani modern fizik yasalarını kavramsal olarak öğrenmeye başlayacaktır. Ayrıca, bu dersi alan öğrenci, nerede ve hangi şartlar altında eski klasik fizik yasalarının geçerli olduğunu da öğrenecektir. Modern fizik yasaları öğrenildiğinde, günümüz modern mühendislik uygulamalarının çalışma prensiplerini kavramak daha kolay hale gelecektir. Bu kapsamda, bu dersin özellikle EE204, EE206, EE307 gibi zorunlu derslerde öğrencilere eksiklerini tamamlamaları için önemle tavsiye edilmektedir. Dersle ilgili şu kavramların özellikle öğrenilmesi hedeflenmiştir: “Dalga hareketi nedir ve nasıl formüle edilir, ses dalgası nedir, ışık dalgası nedir, benzerlikleri ve farkları nelerdir, foton nedir, ışığın parçacık davranışı nedir, dalga davranışı nedir ve ne zaman parçacık davranışı ne zaman ise dalga davranışı gösterir, klasik fizik hangi durumlarda geçersizdir, neleri açıklayamamaktadır ve bu açıklanamayanlar yepyeni modern fizik yasalarıyla nasıl açıklanmaktadır (bazıları işlenebilecektir), çok küçük ve çok büyük mesafeler nasıl ölçülür, elektron gerçekte nasıl hareket eder (klasik fizik yasaları mikro dünyada neden işlemiyor?), mikroskop en fazla ne kadar büyütebilir ve ayırdetme gücü nedir, bir parçacığın uzayda bulunma olasılığı ve olasılık dalgaları nedir? Bu dalgalar hangi elektriksel parametrelerle ilişkilidir, doğada enerji ne zaman ve nasıl kesikli değerler alır, ne zaman ve nasıl parçacık tünelleme yapar, elektron tüneli nedir, vb.???” Not: Bu ders giriş dersi olarak okutulmaktadır ve devamı EE488 kodlu seçmeli ders olarak okutulmaktadır.

Özet İçerik

Geometrik optik, fizik optik, dalga kavramı, ses dalgaları, EM dalgalar, girişim ve krınım, interferometreler, optik bir aletin ayırdetme gücü, Einstein’ın özel rölativite teorisi, yeni fizik kavramlarının gerekliği ve kuantum fiziği, kuantum ve kuantlaşma kavramı, foto elektrik, Compton olayları, dalga mekaniği ve kuantum fiziğine giriş, temel mühendislik uygulamaları.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Coşkun DENİZ
Öğrenme Çıktıları
1.Geometrik optik ve fizik optik, dalga kavramını, optik ayırdetme gücü kavramını, girişim ve kırınım kavramlarını anlamak
2.Optik cihazları ve interferometreleri anlamak
3.Ses dalgaları ve EM dalgalarının doğasını, maddenin dalga ve tanecik ikilemine ilişkin doğasını anlamak
4.Einstein’ın özel görelilik yasasını anlamak
5.Yeni fizik kavramlarının yani kuantum fiziğinin gerekliğini, temel kavramlarını, sonuçlarını ve mühendislik uygulamalarını anlamak
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Serway and Jewett, Physics for scientists and engineers, 9th ed., ISBN-13: 978-1133947271, Brooks Cole (2013)
2.A. Beiser, Concepts of modern physics, 6th ed., McGraw-Hill (2003)
3.K. S. Krane, Modern Physics, 3rd ed., Wiley (2012)
4.J. Bernstein, P. M. Fishbane and S. Gazirowicz, Modern Physics, Prentice Hall (2000).
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Titreşim hareketi ve dalga hareketi
1. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm: 15, 16
2. Hafta - Teorik
Ses dalgaları ve ultrases, doppler etkisi
2. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 17
3. Hafta - Teorik
Süperpozisyon ve duran dalgalar
3. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 18
4. Hafta - Teorik
Işığın doğası, EM dalgalar, lazer ve ışın optiğinin temel prensipleri
4. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 35
5. Hafta - Teorik
Geometrik optik ve görüntü oluşumu, optik cihazlar (büyüteç, mikroskop, teleskop, vb.)
5. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 36
6. Hafta - Teorik
Dalga optiği, Young’ın çift yarık deneyi ve girişim desenleri, ince filmlerde girişim
6. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 37
7. Hafta - Teorik
Dalga optiği, Newton halkaları, interferometreler ve mühendislik uygulamaları
7. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 37
8. Hafta - Teorik
Kırınım desenleri, optik cihazların ayırdedebilirlik gücü, ışığın kutuplanması ve mühendislik uygulamaları
8. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 38
9. Hafta - Teorik
Einstein’in özel görelilik yasası ve Göreli Mekanik
9. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 39, Beiser, Bölüm 1
10. Hafta - Teorik
Einstein’in özel görelilik yasasının sonuçları ve yeni fizik yasaları ve mühendislik uygulamaları
10. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 39, Beiser, Bölüm 1
11. Hafta - Teorik
Bremsstrahlung ve X ışınlarının üretilmesi, De-Broglie dalgaları ve yeni fizik yasalarının (kuantum fiziğinin) gerekliği
11. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm 40, Beiser, Bölüm 1
12. Hafta - Teorik
Kuantum fiziğine giriş: Dalga mekaniğinin temel kavramları, Schroedinger dalga denklemi ve olasılık dalgaları
12. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm: 40,41, Beiser, Bölüm: 4-6
13. Hafta - Teorik
Quantum fiziğine giriş-devam: Heisenberg belirsizlik ilkesi, potansiyel kuyusu, potansiyel engeli ve parçacık tünellemesi kavramları, mühendislik uygulamaları
13. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm: 40,41, Beiser, Bölüm: 4-6
14. Hafta - Ön Hazırlık
Serway, Bölüm: 40,41, Beiser, Bölüm: 4-6
15. Hafta - Teorik
Quantum fiziğine giriş-devam: Heisenberg belirsizlik ilkesi, potansiyel kuyusu, potansiyel engeli ve parçacık tünellemesi kavramları, mühendislik uygulamaları
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%35
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%50
Dönem Ödevi1%15
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141356
Dönem Ödevi1617
Ara Sınav1224
Dönem Sonu Sınavı1628
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)75
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
OÇ-1
5
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
OÇ-2
5
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
OÇ-3
5
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
OÇ-4
1
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
OÇ-5
5
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026