Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
İkonografi
Ders Kodu: REH331
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

E. Panofsky'nin önerdiği ikonografik çözümleme metodunun tanımı; Bizans ve Avrupa resim örnekleri eşliğinde temel kaynakların değerlendirilmesi; Avrupa Resim sanatının temel aldığı Tevrat ve İncil konularının ikonografik yöntemle çözümlenmesi; Tevrat'daki Adem, İbrahim ve Musa Peygamberin yaşam öyküleri; İncil'deki Meryem, Vaftizci Yahya ve İsa peygamberin yaşam öyküleri; Bu öykülerin resim örnekleri ile incelenmesi. Doğu ve İslam mitolojisi. Türk-İslam İkonografisinin eşsiz örneklerine değinilecektir. Bu konular işlenirken diğer dünya mitosları ile benzer yönlere vurgu yapılacaktır.

Özet İçerik

Bu ders kapsamında, E. Panofsky'nin önerdiği ikonografik çözümleme metodunun tanımı; Bizans ve Avrupa resim örnekleri eşliğinde temel kaynakların değerlendirilmesi yapılacaktır. Avrupa Resim sanatının temel aldığı Tevrat ve İncil konularının ikonografik yöntemle çözümlenmesine değinilecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Gül ERBAY ASLITÜRK
Öğrenme Çıktıları
1.İkonografi ve çözümleme metodunu kavrar.
2.Yunan mitolojisindeki ikonografik öğeleri bilir.
3.Tevrattaki ikonografik öğeleri bilir.
4.İncildeki ikonografik öğeleri bilir.
5.Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınan ikonografik öğeleri tanır.
6.Doğu ve İslam kültürünün ikonografik öğelerini tanır.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Uşkun Tükel, Resmin Dili: İkonografiden Göstergebilime, İst 2005.
2.Bedrettin Cömert, Mitoloji ve İkonografi, Ank. 2010.
3.Emel Esin, Orta Asya’dan Osmanlıya İkonografik Motifler, İst 2004.
4.Mellink, Machteld J. - Edith Porada - Tahsin Ozguç, Aspects of Art and Iconography: Anatolia and Its Neighbors. Sutudies in Honor of Nimet Ozguc, Ank 1993.
5.Bernard O’cane, The Iconography of Islamic Art: Studies in Honour of Robert Hillenbrand, 2008.
6.Philip Sherrard, Constantinople : Iconography of A Sacred City, London 1956.
7.Şinasi Başeğmez, İcons, İst 1989.
8.Ewa Balicka – Witakowska, İkonalar: Makaleler, İSt 2005.
9.Nilay Yılmaz, Ayasofya Müzesi'ndeki İkonalar Kataloğu. Vol 1-2, Ank 1993.
10.Tayfun Akkaya, Ortodoks İkonaları Genel bir bakış, İst 2000.
11.Barut, Ferda (2012). “Teoloji, Liturji ve İkonografi İlişkisi Bağlamında Bizans Manastırları”, Arkeoloji ve Sanat, S:141, S.111-120.
12.Bilici, Z. Kenan, (1993). “Cizre Ulu Camisi Kapı Tokmaklarının İkonografik ve Kronolojik Değeri Üzerine Bir Etüt”, Sanat Tarihinde İkonografik Araştırmalar (Güner İnal’a Armağan), 1993, s. 73-86
13.Çağlıtütüncigil, Ersel, (2013). “ Türk Süsleme Sanatında Nar: “Form, Köken Ve İkonografik Anlamı”, TÜBAR-XXXIII, 61-92.
14.Çakmakoğlu Kuru, Alev (2017). “Anıtkabir’deki Renkli Taş Süslemeler -İkonografik Bir Yaklaşım”, STD, XXVI, s: 69 – 93.
15.Çaycı, Ahmet (2002). Anadolu Selçuklu Sanatında Gezegen ve Burç Tasvirleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
16.Çaycı, Ahmet (2006). “Asya’dan Anadolu’ya Uzanan Serüven: Çark-ı Felek ve Ejder Birlikteliğinin Nadir Bir Konya Örneği”, Sanatta Anadolu Asya İlişkileri, Prof. Dr. Beyhan Karamağaralı’ya Armağan, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 129-136.
17.Çaycı, Ahmet (2016). “Zaman ve Sanat Bağlamında Çarkıfelek Motifi”, Uluslararası İslâm Medeniyetinde Zaman Sempozyumu Bildirileri C.II, İstanbul, 299-306
18.Doğan Şaman, Nermin (2001). “Oklu Çakır/Oklu Çark/Gök Çığrısı: Selçuklu Süslemesinde Bir Motif”, I. Uluslararası Selçuklu Medeniyetleri Kongresi Bildirileri Kitabı I, Konya: Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yayınları, 243-249.
19.Ferguson, G. (1954). Signs and Symbols in Christian Art, Oxford University Press.
20.Mercangöz, Zeynep (1993). 'Ortaçağ Hristiyan Tasvirlerinde Meryem’in Mavi Giysisi Üzerine', Sanat Tarihinde İkonografik Araştırmalar, Güner İnal’a Armağan, Ankara, 325-338.
21.Tezcan Kaya, Gülsen (2016). “Türk İslam Tasvir Sanatında Şeytan Suretlerinin İkonografik Çözümlemesi”, XX. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları Ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (02-05 Kasım 2016), s: 369-387.
22.Tükel Uşun, Arsal, Serap Y., (2014), Sözden İmgeye Batı Sanatında İkonografi.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
İkongrafi ve göstergebilim:İkonografi nedir?
2. Hafta - Teorik
İkonografik çözümleme, Eski Ahit ikonografisi
3. Hafta - Teorik
İkonografik çözümleme, ay-yıldız
4. Hafta - Teorik
Hristiyan azizlerin ikonografisi ve sanat eserlerinde örnekler
5. Hafta - Teorik
Hristiyan azizlerin ikonografisi ve sanat eserlerinde örnekler
6. Hafta - Teorik
Hristiyan sanatında işaret ve semboller
7. Hafta - Teorik
Hristiyan sanatında işaret ve semboller
8. Hafta - Teorik
Teoloji Liturji ve İkonografi İlişkisi
9. Hafta - Teorik
Cizre Ulu Cami Kapı Tokmakları ve İkonografisi
10. Hafta - Teorik
Selçuklu'da Çarkıfelek Motifi ve Ejder
11. Hafta - Teorik
Türk Süsleme Sanatında Nar
12. Hafta - Teorik
Doğu ve İslam ikonografisi, Suret
13. Hafta - Teorik
Hayat Ağacı ikonografisi
14. Hafta - Teorik
Anıtkabir ikonografisi
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders142256
Ara Sınav1819
Dönem Sonu Sınavı1819
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)74
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
PÇ-13
PÇ-14
PÇ-15
PÇ-16
OÇ-1
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
OÇ-2
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
OÇ-3
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
OÇ-4
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
OÇ-5
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
OÇ-6
4
4
4
1
5
4
1
1
1
1
1
2
5
1
5
5
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026