
| Ders Kodu | : SBE520 |
| Ders Türü | : Bölüm Seçmeli |
| Ders Grubu | : Yüksek Lisans |
| Eğitim Dili | : Türkçe |
| Staj Durumu | : Yok |
| Teori | : 3 |
| Uyg. | : 0 |
| Kredi | : 3 |
| Laboratuvar | : 0 |
| AKTS | : 5 |
Bu dersin amacı, tarihsel olayların, anlatıların ve mekânların bireyler ve topluluklar nezdinde nasıl hatırlandığını, unutulduğunu ya da yeniden inşa edildiğini inceleyerek, toplumsal hafıza ile kimlik inşası arasındaki dinamik ilişkiyi analiz etmektir. Ders, kolektif belleğin nasıl üretildiği, aktarıldığı ve toplumsal kimliklerin oluşumunda nasıl işlev gördüğünü eleştirel bir yaklaşımla tartışmayı hedefler. Öğrenciler, tarih yazımı, anma ritüelleri, travmalar, mekânsal hafıza ve kültürel temsiller gibi kavramlar çerçevesinde hafıza çalışmalarına disiplinlerarası bir bakış geliştireceklerdir.
Ders, toplumsal hafıza kuramlarının (Halbwachs, Nora, Assmann vb.) temel yaklaşımlarıyla başlar ve belleğin tarihsel süreçte nasıl siyasal, kültürel ve ideolojik bir araç haline geldiğini inceler. Resmî tarih anlatıları ile karşı-hafızalar arasındaki gerilim, anıtlar, müzeler, sözlü tarih, medya ve edebiyat gibi taşıyıcı araçlar üzerinden ele alınır. Ayrıca toplumsal travmalar (soykırımlar, savaşlar, zorunlu göçler vb.) ve bu olayların kuşaklar arası aktarımı üzerinden hafıza-kimlik ilişkisi sorgulanır. Türkiye’den ve dünyadan örnek vakalarla, kimlik politikalarının şekillenmesinde hafızanın rolü tartışılır.
| Arş. Gör. Lütfi BUDAK |
| 1. | Toplumsal hafıza kuramlarını ve bu kuramların tarihsel gelişimini eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir. |
| 2. | Toplumsal hafıza ile bireysel/kollektif kimlik oluşumu arasındaki ilişkileri teorik ve ampirik düzeyde analiz edebilir. |
| 3. | Belleğin üretiminde rol oynayan anlatı, ritüel, mekân, sembol ve temsil biçimlerini çözümleyebilir. |
| 4. | Resmî tarih anlatıları ile alternatif/karşı-hafızalar arasındaki çatışmaları ve bu çatışmaların kimlik siyasetlerine etkisini tartışabilir. |
| 5. | Toplumsal travmaların (savaş, soykırım, göç vb.) hafızalaştırılması süreçlerini ele alarak bu süreçlerin kuşaklar arası aktarımını inceleyebilir. |
| 1. | Connerton, Paul (2015). Toplumlar Nasıl Anımsar?. Çev: Aleaddin Şenel. İstanbul:Ayrıntı Yayınları. |
| 2. | Connerton,Paul (2018). Modernite Nasıl Unutturur?. Çev: Kübra Kelebekoğlu. İstanbul: Sel Yayıncılık |
| 3. | Göle, Münir (2007). Doğru Olmadığını Biliyorum ama Öyle Hatırlıyorum. Bellek: Öncesiz, Sonrasız. Cogito Düşünce Dergisi. Sayı:50. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. |
| 4. | Gürler, Ebru, Başak Özer, Ebru Yetişkin (2006). Hafızanın Arayüzü Olarak Anma ve Anma Mekanları: Gelibolu Yarımadası Örneği. Mimar.ist Dergisi, Sayı:56, s.73-79. |
| 5. | Kahraman, H.Bülent (2007). Bir Zihniyet, Kurum ve Kimlik Kurucusu Olarak Batılılaşma. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batıcılık. 3.Cilt. İstanbul: İletişim Yayınları. |
| 6. | Nora, Pierre (2006). Hafıza Mekanları. Çev: Mehmet Emin Özcan. Ankara: Dost Kitabevi. |
| Değerlendirme Türü | Adet | Yüzde |
|---|---|---|
| Ara Sınav (Vize) | 1 | %40 |
| Dönem Sonu Sınavı (Final) | 1 | %60 |
| Etkinlik | Sayısı | Ön Hazırlık | Süre | Toplam Iş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|---|
| Kuramsal Ders | 14 | 2 | 3 | 70 |
| Bireysel Çalışma | 10 | 2 | 2 | 40 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 | 10 |
| Dönem Sonu Sınavı | 1 | 5 | 5 | 10 |
| TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) | 130 | |||
PÇ-1 | PÇ-2 | PÇ-3 | PÇ-4 | PÇ-5 | PÇ-6 | PÇ-7 | PÇ-8 | PÇ-9 | PÇ-10 | |
OÇ-1 | 3 | 1 | 3 | 3 | 2 | |||||
OÇ-2 | 3 | 1 | 3 | 3 | 3 | |||||
OÇ-3 | 2 | 1 | 3 | 3 | 3 | |||||
OÇ-4 | 3 | 1 | 3 | 3 | 3 | |||||
OÇ-5 | 3 | 1 | 3 | 3 | 3 | |||||