Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Çevre Tarihi
Ders Kodu: SBÖ014
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 4
Amaç

Bu dersin amacı, insan topluluklarının doğayla olan etkileşimlerinin tarihsel gelişimini inceleyerek çevresel değişimlerin toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasal süreçlerle nasıl iç içe geçtiğini analiz etmektir. Öğrencilere, çevreye dair tarihsel bilinç kazandırmak; insan-doğa ilişkisini çok katmanlı, disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirme becerisi kazandırmak hedeflenmektedir. Ayrıca çevresel krizlerin tarihsel kökenlerini tartışma ve günümüz çevre sorunlarına tarihsel bir perspektiften yaklaşma yetkinliği geliştirmek dersin temel amaçları arasındadır.

Özet İçerik

Ders, çevre tarihinin bir disiplin olarak doğuşu ve gelişimi ile başlar; insan-doğa ilişkilerinin tarihsel olarak nasıl evrildiği, antik dönemlerden sanayi devrimine, moderniteye ve iklim krizine kadar uzanan süreç içinde ele alınır. Tarımın ortaya çıkışı, ormansızlaşma, suyun kullanımı, hayvan-insan ilişkileri, kıtlıklar ve ekolojik felaketler gibi başlıklar tarihsel bağlamda incelenir. Osmanlı İmparatorluğu’nda çevre yönetimi, doğal kaynakların idaresi ve yerel ekosistemlerle kurulan ilişkiler gibi örnekler yerel tarih bağlamında değerlendirilir. Sanayi Devrimi’nin doğa üzerindeki etkileri, çevresel sömürgecilik, kentleşme, çevre hareketlerinin tarihçesi ve küresel iklim değişikliği gibi çağdaş meseleler tarihsel bir perspektifle tartışılır. Ders, öğrencilerin çevresel değişimlerin tarihsel dinamiklerini anlama, çevre sorunlarını geçmişin bir uzantısı olarak okuma ve geleceğe dair sorumlu yaklaşımlar geliştirmesine katkı sunmayı amaçlar.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Müslime GÜNEŞ
Öğrenme Çıktıları
1.Tarih boyunca yaşanan önemli çevresel konulara karşı sergilenen yaklaşımlara, ortaya konan yol haritasına, çevresel kararlara esas olan temel düşünce tarzlarına ve uygulamalara hakim olabilecektir.
2.Konuyla ilgili gündem oluşturabilecek veya gündemlere dahil olup, çözüm önerileri getirebilecektir.
3.Sahip olunacak ekolojik bilinç ile dersler çıkarılacak, örnek yaklaşımlar ya rol model olarak alınabilecek yada günümüze uyarlanabilecektir.
4.Osmanlı ve modern Türkiye tarihi içinde çevresel uygulamaları, doğal kaynak yönetimini ve ekosistemlerle kurulan ilişkileri tarihsel belgeler ışığında yorumlayabilir.
5.Günümüz çevre sorunlarını tarihsel bir perspektifle ele alarak sürdürülebilirlik ve çevre bilinci konularında eleştirel ve sorumlu bir yaklaşım geliştirebilir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Yenigün, İ, Günümüzle Karşılaştırmalı Değerlendirmeler Işığında “Çevre Tarihi”, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 2017.
2.Akdur, R., Avrupa Birliği ve Türkiye’de Çevre Koruma Politikaları “Türkiye’nin Avrupa Birliğine Uyumu”, Ankara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi , Araştırma Dizisi: 23, Ankara, 2005
3.Akgündüz, A., İslam ve Osmanlı Çevre Hukuku, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2009.
4.Anabolu, M., İstanbul ve Anadolu’daki Roma İmparatorluk Dönemi Mimarlık Yapıtları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2001.
5.Arslantürk, A., Osmanlı İmparatorluğunda Çevre ve Şehir, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı-İstanbul Medeniyet Üniversitesi, İstanbul, 2015.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Çevre sorunlarına genel bakış
2. Hafta - Teorik
Çevre biliminin oluşumu ve gelişimi
3. Hafta - Teorik
Çevre tarihinin doğuşu ve önemi
4. Hafta - Teorik
İlk çağlardaki çevreci izler
5. Hafta - Teorik
İlk çağlardaki çevreci izler
6. Hafta - Teorik
Anadolu medeniyetlerine çevreci bakış
7. Hafta - Teorik
Anadolu medeniyetlerine çevreci bakış
8. Hafta - Ara Sınav (Vize)
Arasınav
9. Hafta - Teorik
Osmanlı imparatorluğu ve çevrecilik anlayışı
10. Hafta - Teorik
Osmanlı imparatorluğu ve çevrecilik anlayışı
11. Hafta - Teorik
Çevre yapılanmaları ve Türkiye
12. Hafta - Teorik
Çevre yapılanmaları ve Türkiye
13. Hafta - Teorik
Çevre yapılanmaları ve Türkiye
14. Hafta - Teorik
Çevre tarihinin eğitimdeki yeri ve önemi
15. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
Ödev1%40
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders143270
Ödev1527
Dönem Ödevi1336
Ara Sınav15510
Dönem Sonu Sınavı16612
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)105
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
OÇ-1
4
3
3
OÇ-2
4
4
4
OÇ-3
4
4
4
OÇ-4
OÇ-5
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026