Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Sinema Filmleriyle İnsan Hakları ve Demokrasi Konularının Öğretimi
Ders Kodu: SBÖ015
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 4
Amaç

Bu dersin amacı, sinema filmlerinin insan hakları, demokrasi, özgürlük, adalet, toplumsal eşitlik ve çoğulculuk gibi temel kavramların öğretiminde nasıl etkili bir araç olarak kullanılabileceğini analiz etmektir. Öğrencilere sinema yoluyla eleştirel düşünme, empati kurma, hak temelli bakış geliştirme ve demokratik değerlere duyarlılık kazandırmak hedeflenmektedir. Ders, öğretmen adaylarının veya eğitimcilerin görsel anlatı araçlarını pedagojik bir araç olarak kullanma becerisini artırmayı amaçlar.

Özet İçerik

Ders, insan hakları ve demokrasi kavramlarının tarihsel ve teorik arka planına kısa bir girişle başlar. Ardından, bu değerlerin sinema aracılığıyla nasıl temsil edildiği, nasıl sorgulandığı ya da nasıl ihlal edildiğinin görsel anlatım yoluyla nasıl aktarılabileceği ele alınır. Farklı dönem ve coğrafyalardan seçilen kurmaca ve belgesel filmler üzerinden temel haklar, azınlık hakları, ifade özgürlüğü, göç, ayrımcılık, kadın hakları, çocuk hakları, savaş suçları, otoriter rejimler, adalet arayışı gibi temalar tartışılır. Filmler aracılığıyla tarihsel olaylar, toplumsal çatışmalar ve bireysel direnişler üzerine eleştirel değerlendirmeler yapılır. Ders aynı zamanda sinema okuryazarlığı, etik temsiller, duygusal öğrenme ve pedagojik teknikler konularını da içerir. Öğrencilerden, izledikleri filmlerden yola çıkarak hak temelli öğretim etkinlikleri ya da sınıf içi uygulamalar geliştirmeleri beklenir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Müslime GÜNEŞ
Öğrenme Çıktıları
1.İnsan hakları ve demokrasiye ilişkin temel kavramları ve ilkeleri açıklar; bu kavramların tarihsel ve kuramsal arka planını analiz edebilir.
2.Sinema filmlerinde yer alan insan hakları ve demokrasi temsillerini eleştirel bir bakış açısıyla çözümleyebilir.
3.Film çözümlemesini pedagojik bir araç olarak kullanarak insan hakları ve demokratik değerlerin öğretimine yönelik ders etkinlikleri tasarlayabilir.
4.İfade özgürlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, azınlık hakları, göçmen hakları gibi temel insan hakları konularına karşı duyarlılık ve eleştirel farkındalık geliştirir.
5.Hak temelli bir yaklaşımla, eğitimde sinema kullanımının bireylerin empati, etik sorgulama ve demokratik bilinç geliştirmesine nasıl katkı sunduğunu değerlendirir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Yücel Kabapınar, Gül Tuncel, Sinema Filmleriyle İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi Kadrajda Hak ve Özgürlükleri, Pegem Akademi, Ankara, 2024.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Giriş: Dersin Tanıtımı ve Kavramsal Çerçeve Dersin amacı, içeriği, değerlendirme yöntemleri. İnsan hakları ve demokrasi kavramlarına giriş. Sinemanın eğitimdeki yeri.
2. Hafta - Teorik
İnsan Haklarının Tarihsel Gelişimi ve Temel Belgeler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, sözleşmeler ve hak kategorileri (siyasal, sosyal, kültürel).
3. Hafta - Teorik
Sinema ve Toplumsal Duyarlılık: Film Okuryazarlığına Giriş Görsel anlatının dili, temsil meselesi, semboller ve anlatı yapıları.
4. Hafta - Teorik
Hak İhlalleri ve Devlet Şiddeti İşkence, zorla kaybetme, keyfi tutuklama gibi uygulamaların sinemadaki temsilleri.
5. Hafta - Teorik
İfade Özgürlüğü ve Sansür Basın, sanat ve bireysel ifade özgürlüğü. Sansürün sinema üzerindeki etkileri.
6. Hafta - Teorik
Göç, Mültecilik ve Vatansızlık Göçmenlerin ve mültecilerin insan hakları. Zorunlu göç, sınırlar, aidiyet.
7. Hafta - Teorik
Azınlık Hakları ve Çoğulculuk Etnik, dini ve kültürel azınlıkların sinemadaki temsilleri.
8. Hafta - Ara Sınav (Vize)
Arasınav
9. Hafta - Teorik
Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kadına yönelik şiddet, patriyarka, fırsat eşitsizliği.
10. Hafta - Teorik
Çocuk Hakları ve Eğitime Erişim Çocuk işçiliği, çocuk yaşta evlilik, eğitim hakkı.
11. Hafta - Teorik
Engelli Hakları ve Ayrımcılık Toplumsal dışlanma, önyargılar ve erişilebilirlik sorunları.
12. Hafta - Teorik
Savaş, Barış ve Uluslararası Adalet Soykırım, savaş suçları ve uluslararası ceza hukuku.
13. Hafta - Teorik
Ekoloji ve Yaşam Hakkı Çevre adaleti, iklim değişikliği, yerli halkların hakları.
14. Hafta - Teorik
Filmle Öğretim: Pedagojik Yöntemler ve Uygulama Örnekleri Film çözümlemesiyle ders tasarlama, duygusal öğrenme, tartışma teknikleri.
15. Hafta - Dönem Sonu Sınavı (Final)
Final
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
Ödev1%40
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders142256
Ödev15510
Dönem Ödevi1336
Okuma52220
Dönem Sonu Sınavı15510
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)102
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
OÇ-1
4
4
4
OÇ-2
3
3
3
OÇ-3
4
3
3
OÇ-4
OÇ-5
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026