Bu ders, değişime direnen güçlü̈ politik, sosyal, ekonomik ve kültürel sistemlerin statükosuna meydan okumak için aktörlerin ve grupların kolektif olarak nasıl hareket ettiklerini anlamayı amaçlamaktadır. Bu tür sistemlere meydan okuyan sosyal hareketler, grup kimlikleri, sosyal konumları, eylem stratejileri, kendilerine özgü talepleri ve taktikleri bakımından çeşitlilik gösterirler. Toplumsal hareketleri daha iyi anlamak için, genel olarak bazı temel sorularla başlayacağız: toplumsal hareketler ve onları tanımlama sürecine nasıl yaklaşıyoruz? Hareketlerin nasıl işlediğini analiz etmek için hangi araçlara ihtiyacımız var? Ve bazılarının nasıl ve neden başarılı olurken diğerlerinin amaçlarına ulaşmada neden başarısız olduğunu nasıl açıklayabiliriz?

Toplumsal ve siyasal hareketlerin modern sosyolojik incelemesi, 1920'lerin ve 1930'ların kitle hareketlerini, özellikle de anti-demokratik kitle hareketlerini açıklama girişimiyle etkin bir şekilde başlar. Faşizm ve Nazizm gibi hareketler demokratik devletlerde patolojik gelişmeler olarak görülmüş ve bu tür siyasi patolojilerin yükselişinin altında yatan sosyal patolojilere dikkat çekilmiştir. Bu başlangıçlardan itibaren, sosyal hareketleri hızlı sosyal yapısal değişimin neden olduğu yer değiştirme ve stresin ürünleri olarak gören bir düşünce ekolü de gelişmiştir. Bu alanda en önemli gelişmelerden birisi olan 1968’de küresel çaptaki öğrenci gençlik hareketleri dünyayı çok derinden etkilemiş ve yeni bir dönemi açmıştır. O günlerde sadece geleneksel siyasal otoriteler değil, sosyologlarda bu hareketlerin gelip geçici olduklarını düşünüyorlardı. Ancak kısa sürede yanılmış olduklarını gördüler. Yine bu dönemde ülkemiz siyasal tarihine damgasını vurmuş olan ünlü 68 kuşağı önemli bir toplumsal hareketliliği başarmış, üniversiteler başta olmak üzere toplumun çeşitli kesimleri örgütlenerek siyasal arenada etkili olmuşlardı. Yeni sosyal hareketler özellikle 1980 askeri darbesinden sonra kadın hareketi de çok önemli bir gelişim gösterdi.