Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Çağatay Türkçesi II
Ders Kodu: TDE464
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 4
Amaç

Türk Dilinin tarihi gelişme evrelerindeki eserlere ait metinleri okuyup anlayabilme becerisinin kazandırılması

Özet İçerik

Doğu ve batı Türkçesinin karşılaştırılması, Ali Şir Nevaî’nin eserleri üzerinde transkripsiyon ve gramer çalışmaları

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
James WİLSON
Öğrenme Çıktıları
1.Osmanlı alfabesi ile yazılmış söz konusu dönem metinlerinin transkripsiyon ve transliterasyonunu kusursuz yapabilme
2.Okuyup yazıya geçirebildiği metinleri anlayabilme
3.Bu metinler üzerinde ses ve şekil bilgisi çalışmaları yapabilme
4.Bu metinler üzerinde cümle bilgisi çalışmaları yapabilme
5.Çağatay Türkçesinin yüzyıllar öncesinden 16-17. asır Osmanlı Türkçesi mükemmelliğine eriştiğini görüp örneklendirebilme
6.Fuzulî başta olmak üzere pek çok önemli Osmanlı şairindeki Çağatay Türkçesi ve diğer şivelerdeki etkilenmelerini görüp karşılaştırabilme
7.Dil teorilerine örnek olabilecek düşünce yaklaşımlarını yansıtan dil kullanımlarını Nevaî başta olmak üzere o dönem şairlerinden örneklendirebilme
8.Seçme metinler üzerinde etimoloji çalışmaları yapma
9.Seçme metinler üzerinde cümle bilgisi çalışmaları yapma
10.Bu alanla ilgili bibliyografya çalışması yapma
11.Tarihî Türk şiveleri metinlerini Orhun ve Türkiye Türkçesi metinleriyle karşılaştırabilme
12.Tarihî Türk şivelerine ait özellikleri karşılaştırabilme
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Caferoğlu, Ahmet; Türk Dili Tarihi I, II, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1984.
2.Ercilasun, A. Bican; Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ, Ankara, 2004.
3.Gabain, A. Von; Eski Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara, 1988.
4.Thackston W.M. Baburname. Harvard Üniversitesi, New-York 1993
5.Ali Şir Nevayi. Muhakemetü'Lugateyn. TDK, Ankara 1996
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesi dönemi nesir eserleri hakkında genel bilgiler. Nesir dilinin özellikleri (fonetik, morfoloji ve leksik).
2. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesi dönemi nesir eserlerinin imlası ve cümle bilgisi (sentaks) özellikleri.
3. Hafta - Teorik
Zahireddin Babür Şah'ın "Babürname" eserinden örnek metinlerin çevirisi.
4. Hafta - Teorik
Nevai öncesi eserlerden örnekler
5. Hafta - Teorik
Nevai’nin şiirlerinden örnekler okuma ve inceleme
6. Hafta - Teorik
Muhâkemetü’l- Lugateyn’den metin okuma, inceleme, aktarma çalışmalarına devam
7. Hafta - Teorik
Muhâkemetü’l- Lugateyn’den metin okuma, inceleme, aktarma çalışmalarına devam
8. Hafta - Teorik
Çağatay dönemi sonrası müşterek Türkçe ile yazılan eserlerden seçilen metinler üzerinde çalışmalar
9. Hafta - Teorik & Uygulama
Muhâkemetü’l- Lugateyn’den metin okuma, inceleme, aktarma çalışmalarına devam
10. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesinin ses ve biçim özellikleri
11. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesinin ses ve biçim özellikleri
12. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesi cümle bilgisi
13. Hafta - Teorik
Çağatay Türkçesi cümle bilgisi
14. Hafta - Teorik
Dönem eserleri üzerinde okuma ve trankskripsiyon çalışmaları
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders140228
Ödev125025
Ara Sınav115116
Dönem Sonu Sınavı130131
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)100
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
OÇ-1
4
OÇ-2
OÇ-3
4
OÇ-4
4
OÇ-5
4
OÇ-6
5
OÇ-7
3
OÇ-8
OÇ-9
OÇ-10
OÇ-11
3
4
OÇ-12
2
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026