Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Roman ve Tarih
Ders Kodu: TAR351
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Bu dersin amacı, öğrencilerin tarih ile edebî kurmaca arasındaki etkileşimi eleştirel bir bakış açısıyla kavrayabilmelerini sağlamaktır. Ders, tarihî romanın kuramsal temelleri, biçimsel özellikleri ve anlatı yapısını çözümlemeyi hedeflerken, öğrencilerin tarihsel olayların edebî metinlerde nasıl temsil edildiğini değerlendirme becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Millî Mücadele ve Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş gibi dönüm noktalarının romanlardaki yansımaları üzerinden kimlik, bellek, ideoloji ve toplumsal cinsiyet gibi kavramların tartışılmasıyla öğrenciler hem edebiyat hem de tarih disiplinleri arasında çok boyutlu bir bağ kurabileceklerdir. Ayrıca ders, feminist ve eleştirel yaklaşımlar ile postmodern ve popüler kültür bağlamında tarihî roman okumaları yaparak öğrencilerin eleştirel düşünme, yorumlama ve disiplinlerarası analiz yetkinliklerini geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Özet İçerik

Bu ders, tarih ile roman arasındaki ilişkiyi kuramsal açıdan inceleyerek tarihî romanın biçimsel ve anlatısal özelliklerini ele alır. Türk edebiyatında Millî Mücadele, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş, savaş, şehir, mekân, kimlik ve ideoloji temsilleri üzerinde durur. Ayrıca feminist ve eleştirel okumalarla birlikte postmodern ve popüler tarih anlatıları tartışılır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet BAŞARAN
Öğrenme Çıktıları
1.Öğrenciler, tarih ile roman arasındaki kuramsal ilişkiyi açıklayabilecek ve tarihsel olgu ile kurmaca anlatıyı ayırt edebilecektir.
2.Tarihsel romanların tarih yazımı açısından önemini kavraması
3.Öğrenciler, Türk Millî Mücadelesi’nin romanlarda nasıl temsil edildiğini; ideoloji, bellek ve kimlik odaklı eleştirel bir bakışla değerlendirebilecektir.
4.Öğrenciler, tarihî romanlarda ideolojik bakış açılarını eleştirel ve feminist okuma stratejilerini kullanarak sorgulayabilecektir.
5.Öğrenciler, postmodernizm ve popüler kültürün çağdaş edebiyatta tarihsel anlatıları yeniden şekillendirmedeki rolünü değerlendirebilecektir.
6.Öğrenciler, edebî metinlerde tarih ile kurmaca arasındaki farklı etkileşim biçimlerini karşılaştırabilecektir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, 3 cilt, Iletişim yay., Istanbul, 1994
2.György Lukacs, Tarihsel Roman, 2008
3.NACİ, Fethi (1998), "Tarih ve Roman", Eleştiri Günlüğü 5 - Kıskanmak, Oğlak Yayınları, İstanbul
4.TİMUR, Taner (1991), Osmanlı - Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik, Afa Yayınları, İstanbul
5.Mithat Cemal Kutay, Üç İstanbul,
6.Tarihî Roman ve Romanda Tarih, Editör, Zeki Taştan, Ali Bal, Nobel Yayınları, 2024
7.Hülya Argunşah, Tarih ve Roman, Kesit Yayınları, 2016
8.Samim Kocagöz, Kalpaklılar
9.Tarık Buğra, Küçük Ağa
10.Kemal Tahir, Esir Şehrin Insanları
11.Halide Edip Adıvar, Ateşten Gömlek
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Tarih ve Roman İlişkisine Kuramsal Bir Bakış
2. Hafta - Teorik
Tarihî Romanın Biçimsel Özellikleri ve Anlatı Yapısı Üzerine Kuramsal Bir İnceleme
3. Hafta - Teorik
Türk Romanında Millî Mücadele Anlatıları: Temsil, İdeoloji ve Anlatı Yapıları
4. Hafta - Teorik
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçişin Romanlardaki Temsili: Kimlik, Bellek ve Anlatı Yapıları
5. Hafta - Teorik
Tarihin Kurmaca ile Buluşması
6. Hafta - Teorik
Romanlarda Savaşın Temsili: Ateşten Gömlek ve Kalpaklılar
7. Hafta - Teorik
Kent ve Mekân: Üç İstanbul ve Esir Şehrin İnsanları
8. Hafta - Teorik
Kimlik İnşası: Birey, Toplum ve Tarih
9. Hafta - Teorik
İdeoloji ve Tarih Anlatısı: Eleştirel Okuma
10. Hafta - Teorik
Kadın ve Tarih: Feminist Tarihi Roman Okumaları
11. Hafta - Teorik
Postmodern Tarih Anlatıları ve Tarihsel Roman
12. Hafta - Teorik
Popüler Kültürde Tarihî Roman
13. Hafta - Teorik
Popüler Kültürde Tarihî Roman
14. Hafta - Teorik
Genel Değerlendirme: Hafıza, Tarih ve Kurmaca İlişkisi
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141242
Ödev110212
Ara Sınav1718
Dönem Sonu Sınavı112113
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)75
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
3
3
3
4
5
3
4
4
OÇ-2
3
4
5
OÇ-3
3
4
4
3
OÇ-4
3
4
3
3
OÇ-5
4
4
4
OÇ-6
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026