Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Bizans Tarihi
Ders Kodu: TAR243
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Bu ders, Doğu Roma İmparatorluğu'nun (Bizans) kuruluşundan İstanbul’un fethine kadar geçen süreci tüm hatlarıyla ele almayı amaçlar. Derste, Doğu Roma'nın siyasî tarihini, dinî yapısını ve kültürel mirasını, komşu devletlerle (Özellikle Türk devletleriyle) olan ilişkilerini ve tarihsel etkilerini değerlendirerek, öğrencilerin tarihsel düşünme ve analiz yeteneklerinin geliştirilmesi hedeflenir.

Özet İçerik

Konstantinopolis'in 330 yılında başkent ilan edilmesiyle başlayan ve 1453 yılında Osmanlıların Konstantinopolis'i fethetmesiyle sona eren bu ders, Bizans İmparatorluğu tarihini kapsamaktadır. Bizans'ın idarî yapısı, din-devlet ilişkileri, ikonoklazm tartışmaları, Bizans-Sasani, Arap ve Türk ilişkileri, Bizans'ın toplumsal yapısı ve mirası ders kapsamında ele alınacaktır. Ayrıca, erken, orta ve geç Bizans imparatorluk dönemlerindeki siyasî ve askerî ilerlemelerin kapsamlı bir analizi yapılacaktır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Muhittin ÇEKEN
Öğrenme Çıktıları
1.Bizans'ın kuruluş sürecini anlayabilme ve devleti karakterize eden temel dinamikleri analiz edebilme.
2.Hristiyanlığın Bizans Devleti'ne entegrasyon sürecini öğrenebilme ve devletin siyasi işleyişine etkisini tartışabilme.
3.Bizans Devleti'nin Avrupa politikası ve buradaki siyasi-askeri ilişkilerini anlatabilme.
4.Bizans Devleti'nin Doğu politikası ve Türk-İslam devletleriyle olan siyasi ve askeri ilişkilerini anlayabilmek.
5.Bizans'ın yıkılışı ve devleti bu sürece götüren şartları tartışabilmek.
6.Bizans Devleti'nin zaman ve mekan olarak sınırlarını çizmek ve hüküm sürdüğü coğrafyalardaki kültürel etkisini tartışabilmek.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Gregory, Timothy E. (2011). Bizans Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
2.Ostrogorsky, George (1999). Bizans Devleti Tarihi. Ankara: TTK Yayınları
3.Cogito Bizans Özel Sayısı (2012). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
4.Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Çev. Fikret Işıltan, TTK Yayınları, Ankara 2006.
5.Alexander A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi, Çev. Tevabil Alkaç, Alfa Yay. İstanbul 2015.
6.Mustafa Daş, Bizans İmparatorluğu Tarihi, Selenge Yay. İstanbul 2021.
7.Bizans Dünyasi, Ed. Paul Stephenson, Çev. Tevabil Alkaç, Alfa Yay., İstanbul 2023.
8.Bizans Tarihi: Agathias Kroniği (552-559), Çev. Hüseyin Uçar, Timaş Yay., İstanbul 2023.
9.Cüneyt Güneş, Bizans İmparatorluğu Kurumları ve Unvanları (IX. ve XI. Yüzyıllar), Selenge Yay., İstanbul 2021.
10.Cüneyt Güneş, Bizans Anadolusu'nda Askeri ve İdari Bir Sistem 'Thema Sistemi', TTK, Ankara 2021.
11.Frederic Harrison, Erken Ortaçağda Bizans Tarihi, Çev. Engin Öztürk, Sarmal Yay., İstanbul 2024.
12.Anthony Kaldellis, Bizans Cumhuriyeti Yeni Roma’da Halk ve İktidar, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2025.
13.Ralph Johannes Lilie, Paylaş Bizans Doğu Roma İmparatorluğu’nun Tarihi 326-1453, Çev. Emre Karatekeli, Runik Kitap, İstanbul 2024.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Bizans Tarihi dersinin sınırları, kavramlar ve kaynaklar
2. Hafta - Teorik
Roma'dan Bizans'a geçiş. Büyük Konstantin dönemine giriş
3. Hafta - Teorik
Büyük Konstantin döneminde Hristiyanlığın gelişimi ve verilen imtiyazlar
4. Hafta - Teorik
Iustinianus döneminde devletin dış politikası ve bu dönemde ön plana çıkan toplumsal olaylar ve atılan hukukî adımlar
5. Hafta - Teorik
Herakleios döneminde Bizans'ın Doğu politikası, kurulan Thema Sistemi
6. Hafta - Teorik
Isaurya Hanedanı ve İkonoklazm hareketi
7. Hafta - Teorik
Bizans-Arap mücadeleleri ve Arapların Konstantinopolis'i kuşatma teşebbüsleri
8. Hafta - Teorik
Makedon Hanedanlığı dönemi (867-1056)
9. Hafta - Teorik
Komnenos Hanedanlığı döneminde Bizans-Türk ilişkileri
10. Hafta - Teorik
Haçlılar ve Türk Akınları Arasında Bizans Devleti
11. Hafta - Teorik
İznik Rum İmparatorluğu Dönemi
12. Hafta - Teorik
Geç Bizans Dönemi: Dağılma ve Direniş
13. Hafta - Teorik
Osmanlı-Bizans İlişkileri ve Konstantinopolis'in fethi
14. Hafta - Teorik
Genel bir değerlendirme
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141242
Ödev110212
Ara Sınav1718
Dönem Sonu Sınavı112113
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)75
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
2
OÇ-2
OÇ-3
OÇ-4
OÇ-5
OÇ-6
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026