Göç ve göçmenler hakkındaki terminoloji; Rumeli’den ve Kafkaslardan Batı Anadolu’ya yapılan göçler (1877–1920), Cumhuriyet Dönemi Batı Anadolu’ya yapılan göçler (1923–1989), göçmenlere yönelik kurum ve kuruluşlar; göçün genel olarak sosyo-ekonomik ve kültürel yapıya etkileri. Dünyada Fransız Devrimi’nin yaşanmasından sonra, imparatorlukların dağılma süreçlerine girişi ve ulus devletlerin kurulmasına paralel olarak, dağılan ve yeni kurulan ülkelerde, yoğun nüfus göçleri yaşanmıştır. Kimi ülkeler göç verirken, kimi ülkeler almış; kimi ülkeler de hem göç almış hem göç vermiştir. Türkiye'nin tarihinde bu etkenlerin hemen hemen tümü görülmüştür. Günümüz toplumsal yapısını görebilmenin bir yolu, bu sürecin sağlıklı analizidir. Ders, cumhuriyetin ilanına dek Türkiye'de yaşanan göç hareketlerini ve bunların neden olduğu sorunları irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu derste ağırlıklı olarak Cumhuriyet döneminde yaşanan göçler irdelenmektedir: (Mübadele, Yunanistan'dan, Bulgaristan'dan, Yugoslavya'dan, Kafkaslardan göçler ve İsrail’e ve Kıbrıs'a göç gibi). Ayrıca son yıllarda terör nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan özellikle Batı Anadolu’ya yapılan göçler üzerinde de durulacaktır.

Göç ve göçmenler hakkındaki terminolojik bilgiler, Osmanlı Devleti’nin iskân politikası, Kafkasya’dan Anadolu’ya yapılan göçler, Osmanlı Devleti Döneminde Rumeli ve Adalardan Anadolu’ya yapılan göçler (özellikle Batı Anadolu’ya) , Balkanlar’da milliyetçilik hareketleri ve savaşlar. I ve II. Balkan Savaşları, bu savaşların doğurduğu göç dalgaları, Ulusal Kurtuluş Savaşı, Lozan Mübadele Antlaşması, Lozan Mübadilleri, Mübadillerin İskân Sorunu, Mübadele dışı kalan göçler, Cumhuriyet Dönemi Batı Anadolu'ya Yapılan göçler