Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Erken Dönem Osmanlı Mimarisi I
Ders Kodu: SAT213
Ders Türü: Zorunlu
Ders Grubu: Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 2
Uyg.: 0
Kredi: 2
Laboratuvar: 0
AKTS: 3
Amaç

Erken Osmanlı Döneminde inşa edilmiş camilerin ayrıntılı bir şekilde incelenerek bu yapıların plan tipolojisi ve süsleme özellikleri açısından Türk Mimarisi içindeki yerini belirlemek amaçlanmaktadır. Erken Osmanlı Sanatı’nın aynı süreç içerisindeki Beylikler Devri Sanatı’ndan ayrılan yönleri belirtilerek, bu dönem mimari ve sanatının Anadolu’da ilk oluşum biçeminin tespiti amaçlanmaktadır.

Özet İçerik

Osmanlı döneminin kuruluş tarihi ve kurulduğu coğrafya ile buna bağlı olarak ilk inşa edilen eserlerden camiler üzerinde ayrıntılı olarak durulacak, bu dönem camilerinin plan tipolojisi yapılarak bu tipoloji doğrultusunda camiler ayrıntılı bir şekilde irdelenecektir. Bu dönem camilerin Beylikler devri ve Klasik Osmanlı dönemi camileri ile benzer ve farklı yönleri irdelenecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Hacer Sibel ÖZDEMİR
Öğrenme Çıktıları
1.Erken Dönem Osmanlı Camileri hakkında bilgi verebilir.
2.Erken Osmanlı dönemi camilerinin plan tiplerini öğrenir.
3.Tabhaneli camilerin inşa ediliş nedenlerini öğrenir ve bu cami şemasının gelişimi hakkında bilgi verebilir.
4.Erken Osmanlı dönemi cami mimarisinin genel özelliklerini öğrenir.
5.Erken Osmanlı cami mimarisinin Klasik dönem cami mimarisine etki eden özellikleri hakkında bilgi verebilir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.ACUN, Hakkı, “Erken Dönem Osmanlı Mimarisi”, Osmanlı, C 10, Ankara 2000, s.137-148.
2.ARSEVEN, Celal Esad, Türk Sanatı, İstanbul 1970.
3.ASLANAPA, Oktay, Edirne’de Osmanlı Devri Abideleri, İstanbul 1949.
4.ASLANAPA, Oktay, Turkish Art and Architecture, London 1971.
5.AYVERDİ, Ekrem Hakkı, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri (Ertuğrul, Osman, Orhan Gaziler, Hüdavendigar ve Yıldırım Bayezid 630-805/1230-1402), I, İstanbul 1966.
6.ÇAKMAK, Şakir, Erken Osmanlı Dönemi Mimarisinde Taçkapılar (1300-1500), Ankara, 2001.
7.DEMİRİZ, Yıldız, Osmanlı Mimarisinde Süsleme I Erken Devir (1300-1453), İstanbul 1979.
8.KURAN, Apdullah, İlk Devir Osmanlı Mimarisinde Cami, Ankara 1964.
9.SÖZEN, Metin – vd., Türk Mimarisnin Gelişimi ve Mimar Sinan, İstanbul 1975.
10.ÜNSAL, Behçet, Turkish Islamic Architecture in Seljuk and Ottoman Times, 1071-1923, London 1959.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Osmanlı Devleti’nin kurulduğu dönemde Anadolu’nun siyasi ve kültürel yapısı ile diğer beylikler de göz önünde tutularak sanat ortamının kısaca anlatılması ve derste ele alınacak konular hakkında bilgi verilmesi
2. Hafta - Teorik
Erken Dönem Osmanlı cami mimarisinde görülen plan tiplerinin gruplara ayrılarak anlatılması ve dönemin mimari özelliklerinin irdelenmesi.
3. Hafta - Teorik
Tek birimli erken dönem Osmanlı Camilerinin görseller eşliğinde anlatılması (İznik Hacı Özbek Camisi, Bilecik Orhan Gazi Camisi, İznik Yeşil Cami)
4. Hafta - Teorik
Çok birimli erken dönem Osmanlı Camilerinden Eş Büyüklükte Kubbelerle Örtülü Çok Birimli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Bursa Ulu Cami, Edirne Eski Cami)
5. Hafta - Teorik
Çok birimli erken dönem Osmanlı Camilerinden Merkezi Kubbeli Çok Birimli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Edirne Üç Şerefeli Cami)
6. Hafta - Teorik
Erken Dönem Osmanlı mimarisinde en çok inşa edilmiş olan Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Bursa Orhan Gazi Camisi, Bilecik Orhan Gazi İmareti, İznik Nilüfer Hatun İmareti)
7. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (İznik Yakup Çelebi Zaviyesi, Milas Firuz Bey Camisi, Bursa Hüdavendigar Camisi)
8. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Bursa Yıldırım Camisi, Kütahya Yakup Çelebi İmareti)
9. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Bursa Yeşil Cami, Bursa Muradiye Camisi)
10. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Amasya Yakup Paşa Camisi, Amasya Yörgüç Paşa Camisi)
11. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Edirne Muradiye Camisi, Amasya Bayezid Paşa Camisi)
12. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (Tire Yeşil İmaret Camisi, Ankara Karacabey Camisi)
13. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (İstanbul Davud Paşa Camisi, İstanbul Mahmud Paşa Camisi)
14. Hafta - Teorik
Tabhaneli Camilerin görseller eşliğinde anlatılması (İstanbul Murad Paşa Camisi, İstanbul Rum Mehmed Paşa Camisi)
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders140228
Ödev1819
Okuma100220
Ara Sınav1718
Dönem Sonu Sınavı19110
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)75
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
PÇ-12
OÇ-1
3
4
5
4
4
4
OÇ-2
3
4
5
4
4
4
OÇ-3
3
4
5
4
4
4
OÇ-4
3
4
5
4
4
4
OÇ-5
3
4
5
4
4
4
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026