Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
Risk Toplumu
Ders Kodu: SOSY526
Ders Türü: Bölüm Seçmeli
Ders Grubu: Yüksek Lisans
Eğitim Dili: Türkçe
Staj Durumu: Yok
Teori: 3
Uyg.: 0
Kredi: 3
Laboratuvar: 0
AKTS: 5
Amaç

Beck, Bauman, Douglas, Furedi, Giddens, ve Lupton gibi bazı sosyologlar günümüz toplumlarını risk ve belirsizliklerin karakterize ettiğini söylemektedirler. Risk toplumu korku ve belirsizliklerin yaygınlaşmasına bağlı olarak aşırı bir risk algısı, hemen her insan eyleminin riskli olarak değerlendirilmesi yeni bir sosyal durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Buna ek olarak yan etki korkusu, hatta bireyler arası ilişkilerin dahi riskli görülemeye başlanması toplumda yeni kültürel formların gelişmesine sebep olmuştur. Bu duruma paralel olarak gelişen güvenlik fetişizmi ve güvenlik takıntısı risk almama kültürü sosyal ilişkilerimizi etkilemeye başlamıştır. Bu derste risk toplumunun ortaya çıkmasında rol oynayan büyük çaplı toplumsal büyük dönüşümlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Diğer yandan risk toplumunun geniş çaplı toplumsal görünümleri örnek olaylar üzerinden incelenecektir.

Özet İçerik

Risk toplumu alanında mevcut sosyolojik kuramlar gecikme de olsa neden bu kadar riskle meşgul olduğumuzu açıklarken ayrışırlar. Bu derste öncellikli olarak risk toplumu alanındaki çeşitli yaklaşımlar önde gelen temsilcilerinin çalışmaları üzerinden incelenecektir. Bu yapılırken temel kavramlar, kuramlar ve yönelimler: Risk toplumu, dünya risk toplumu, riske bilimsel, kültürel yaklaşımlar, yönetişimsellik (governmentality) ve ızgara-grid modelleri gibi kuramlar ve farklı yaklaşımlar çerçevesinde incelenecektir. Ayrıca belirsizliklerin artmasının sosyal sebepleri ve korku kültürünün toplumsal yaşantımızdaki çeşitli şekillerdeki dışa vurumu incelenecektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Kayhan DELİBAŞ
Öğrenme Çıktıları
1.Risk sosyolojisiyle ilgili ana kavramsal, kuramsal tartışmaların kavranması
2.Risk toplumu tartışmaları ve kuramlarının ileri düzeyde genel sosyal kuramla ilişkisinin kurulabilmesi ve bunların güncel olaylara ilişkin yorumlanabilmesi
3.Risk toplumunun güncel sosyolojik teorileriyle ilişkilendirip sosyolojik yöntem ve teknikleri kullanarak ampirik araştırmalar yapabilme becerisi
4.Riskin toplumunun ortaya çıkışında rol oynayan sosyoekonomik, kültürel vb. değişimleri incelerken mevcut toplumsal eşitsizliklerin risk toplumu bağlamında sebepleri ve sonuçlarını hesaba katarak analiz edebilmek becerisi
5.Risk toplumunu inceleyip anlamlandırırken eleştirel ve objektif bir yaklaşım becerisi sergileyebilmek
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.DELİBAŞ, K (2017) Risk Toplumu, Belirsizlikler ve Söylentiler Sosyolojisi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
2.DELİBAŞ K. (2013) “Sağlığa İlişkin Korkular: Güven Erozyonu Bağlamında Sağlık Korkularını Anlamlandırmak”, (içinde) Elbek, O. “Kapitalizm Sağlığa Zararlıdır”, Hayy Kitap, İstanbul
3.DELİBAŞ KAYHAN,Kankurdan Şeyda (2020). Healthism (Sağlıkçılık) İdeoloji̇si̇ ve Sağlik hareketi̇ni̇n Dönüşümü: Sağlıklı Olmak ve Sağlıkarayışının Deği̇şen Sosyokültürel Di̇nami̇kleri̇. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 23(2), 67-103
4.Beck, U., Giddens, A. and Lash, S. (1994) Reflexive modernization. Politics, tradition and aesthetics in the modern social order. Polity, Cambridge
5.Beck, Ulrich, (2014). Risk toplumu: Yeni Bir Moderniteye Doğru, İstanbul: İthaki Yayınevi
6.Bauman, Z. (2017), “Akışkan Modernite”, (çev., Çavuş, Sinan O.), Can Yayınları, 1. Baskı, İstanbul
7.Adam, B. Beck, U. and Van Loon, J. (eds) (2000) The Risk Society and Beyond, London: Sage
8.Giddens, Anthony (2014). Modernliğin Sonuçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
9.Douglas, M. (2007) Saflık ve Tehlike, Metis Yayınları, İstanbul.
10.Fukuyama, F. (2005) Güven, (Sosyal Erdem ve Refahın Yaratılması), 3. Basım, İşankası Yayınları,İst.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
1. Hafta - Teorik
Giriş: Risk nedir? Risk Toplumu Ne Anlama Gelir?
2. Hafta - Teorik
Modern Toplumdan Risk Toplumuna
3. Hafta - Teorik
Risk Toplumu Teorileri I : Bilimsel Teknolojik Yaklaşımı
4. Hafta - Teorik
Risk Toplumu Teorileri II: Risk Toplumu ve Belirsizlikler
5. Hafta - Teorik
Risk Teorileri III: Risk ve Kültürel Teori
6. Hafta - Teorik
Risk Teorileri IV: Risk ve Governmentality (Yönetişimsellik)
7. Hafta - Teorik
Doğal Afet Riskleri: Deprem Söylentilerinin Yayılma ve Duyulma Dinamikleri
8. Hafta - Teorik
Risk, Belirsizlikler ve Toplumsal Güven Sorunu
9. Hafta - Teorik
Risk Toplumunda Sağlık Riskleri: Sağlığa İlişkin Korkular
10. Hafta - Teorik
Risk Toplumu ve Siyaseti: Gıda Riskleri
11. Hafta - Teorik
Risk Toplumu ve Çevresel Riskler
12. Hafta - Teorik
Risk Toplumu ve Siyaset I: Siyasallığın İcadı (U. Beck)
13. Hafta - Teorik
Risk Toplumu ve Siyaset II: Siyaset Arayışı Z. Bauman
14. Hafta - Teorik
Risk Toplumu ve Kamusal Alanın Dönüşümü
Değerlendirme
Değerlendirme TürüAdetYüzde
Ara Sınav (Vize)1%40
Dönem Sonu Sınavı (Final)1%60
İş Yükü Hesaplaması
EtkinlikSayısıÖn HazırlıkSüreToplam Iş Yükü (Saat)
Kuramsal Ders141356
Ödev125227
Ara Sınav120222
Dönem Sonu Sınavı120323
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat)128
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
PÇ-1
PÇ-2
PÇ-3
PÇ-4
PÇ-5
PÇ-6
PÇ-7
PÇ-8
PÇ-9
PÇ-10
PÇ-11
OÇ-1
4
5
4
4
3
3
4
4
4
5
3
OÇ-2
4
4
5
4
5
5
5
4
3
5
3
OÇ-3
4
5
4
5
3
4
4
4
4
5
4
OÇ-4
5
4
4
4
4
4
5
3
4
4
3
OÇ-5
4
4
5
5
5
5
5
4
5
4
3
Adnan Menderes Üniversitesi - Bilgi Paketi / Ders Kataloğu
2026